Ongi etorri Legegunea atarira

Atari hau optimizatuta dago nabigatzaile hauentzat:

Euskadi.eus
Legegunea, Euskal araudiaren ataria
Euskadi.eus
  • 174/1995 DEKRETUA, otsailaren 28koa, Valderejoko Parke Naturalaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plana onartzeko dena. - Legegunea: Euskal Herriko araudia - Eusko Jaurlaritza - Euskadi.eus

Arautegia

Inprimatu

174/1995 DEKRETUA, otsailaren 28koa, Valderejoko Parke Naturalaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plana onartzeko dena.

Identifikazioa

  • Lurralde-eremua: Autonomiko
  • Arau-maila: Dekretua
  • Organo arau-emailea: Industria, Nekazaritza eta Arrantza
  • Jadanekotasuna-egoera: Indargabetua

Aldizkari ofiziala

Deskargatu (PDF)

  • Aldizkari ofiziala: EHAA (Euskal Herria)
  • Aldizkari-zk.: 65
  • Hurrenkera-zk.: 1504
  • Xedapen-zk.: 174
  • Xedapen-data: 1995/02/28
  • Argitaratze-data: 1995/04/03

Gaikako eremua

  • Gaia: Ingurune naturala eta etxebizitza
  • Azpigaia: Ingurumena
Deskribapenak

Testu legala

Aurkibidea erakutsiAurkibidea ezkutatu
XEDATU DUT : Lehenengoa.- Hezkuntza Administraziorako Sailordetzatik aurrekontuetarako eta kudeaketa planerako kabinetea kentzea eta lanpostuak, 071051, 071138, 072110 eta 072119 kodeak dituztenak (dagozkien dotazioak), Hezkuntza Administraziorako Zuzendaritzako Aurrekontu eta Ekonomia-Kontrolerako Zerbitzuari atxikitzea. Horren ondorioz, lanpostu horien monografien funtzioak egokitu egin beharko dira. Bigarrena.- Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratzen den egunaren biharamunetik aurrera izango ditu ondorioak agindu honek. Vitoria-Gasteiz, 1995eko maiatzak 12. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburua, IÑAXIO OLIVERI ALBISU.Valderejoko parke naturala Arabako Lurralde Historikoaren mendebaldeko muturrean dago, eta 3.496 hako azalera hartzen du bere baitan. Valdegoviako udalerrian kokatzen da, eta Valderejo lehengo udalerriko Administrazio Batzaren lurraldeak osatzen du. Lurralde txiki honek artapenerako interes berezia du, bere barruan dauden balio naturalak direla eta. Iaia despopulaturiko harana da, lau herrigune dituena, Lahotze, Lalastra, Erribera eta Villamardones, azkeneko biak orain dela hogei urte baino gehiagotik abandonatuak. Haran honetako kararrizko hormetan Autonomi Elkarteko sai talderik handiena kokatzen da; horrez gain, interes handiko beste hegazti batzuk bizi dira bertan, hala nola belatxinga moko-horia, belatz handia edo mendi-tuntuna, edota zenbait lepidoptero, Parnassius apollo berbarako. Harrizko horma hauetan, halaber, landare-espezie interesgarriak bizi dira. Basoen artetik aipatzekoak dira pinu gorrien basoak, pagadiak eta artadi edo karraskalak, hala nola erkamezti sail batzuk ere. Haraneko horma harrizkoetan bizi den fauna balio handikoa bada, basoetan bizi denak ere ez du balio gutxiago; horien artetik, aztorea, zapelatz liztorjalea, mendi-erregetxoa, mokokerra eta orkatza nabarmentzen dira, besteak beste. Puron ibaia parke naturalean dagoen urkorronte garrantzitsu bakarra da, haranaren ardatza alegia. Ibai horretan bizi den faunari buruz, aipatzekoa da urzozoak lortzen duen dentsitatea, nahiz eta Euskal Autonomi Elkartean espezie urria den, ur-korronte aski oxigenatu eta garbiak behar baititu. Alderik garaiena, Anderejoko mendizerra, txilarren sastrakek estalita dago, non larratzen baitira haraneko eta Araba eta Burgosko zenbait espezietako etxabereak, larreak denen artean partituz. Alde hori larraketagune tradizionala izan da, bertan dauden monumentu megalitiko, tumulu eta iruinarriek erakusten dutenez. Lurralde honek biltzen dituen natur eta kultur balioengatik parke naturaltzat jo zen urtarrilaren 14ko 4/1992 Dekretuaren bidez, Natur Baliabideen Antolamendurako Plana onetsi ondoren. 4/1992 Dekretuarekin eta Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legearekin bat, arau horietan zehazten diren izapideak bete ondoren, Industri, Nekazaritza eta Arrantza sailburuaren proposamenez, Jaurlaritzaren Kontseiluak 1995eko otsailaren 28an egindako bilkuran aztertu eta onartu ondoren, hauxeXEDATU DUT:Atal bakarra.- Valderejoko parke naturaleko Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plana behin betiko onestea, zein dekretu honen eraskinean argitaratzen baita. AZKEN XEDAPENAK Lehenengoa.- Valderejoko Parke Naturalaren Kudeaketarako Organo Arduradunak natur inguruaren beharrak aztertu eta Erabilera Publikorako Plana aurkeztuko du, urtebeteko epearen barruan. 16/1990 Legearen 29. atalean ezarritako izapideak bete ondoren, plan hori Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Planari erantsiko zaio. Bigarrena.- Honako dekretu hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu eta biharamunean jarriko da indarrean. Vitoria-Gasteizen, 1995eko otsailak 28. Lehendakaria, JOSE ANTONIO ARDANZA GARRO. Industri, Nekazaritza eta Arrantza sailburua, JAVIER RETEGUI AYASTUY.ERASKINA VALDEREJOKO PARKE NATURALEKO ERABILERA ETA KUDEAKETA ARAUTZEKO PLANA AURKIBIDEAI. IDAZPURUA XEDAPEN OROKORRAK 1. atala.- Izaera. 2. atala.- Helburuak. 3. atala.- Indarraldia eta plana berrikusteko baldintzak. 4. atala.- Aplikazioeremua. 5. atala.- Egitura. 6. atala.- Dokumentazioa.II. IDAZPURUA ARAUAK ETA IHARDUKETAK 7. atala.- Plangintza hidrologikoa. 8. atala.- Suteen aurrearreta. 9. atala.- Basoen kudeaketarako jarraipideak. 10. atala.- Faunaren kudeaketa eta babesa. 11. atala.- Ehiza. 12. atala.- Abeltzaintza. 13. atala.- Eraikuntza. 14. atala.- Paisajearen babesa. 15. atala.- Erabilera publikoa. 16. atala.- Ikerkuntza.I. IDAZPURUA XEDAPEN OROKORRAK 1. atala.- Izaera. Valderejoko ingurua Parke Natural izendatzen duen urtarrilaren 14ko 4/1992 Dekretuak eta Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legeak diotena betez onartu da Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plan hau. 2. atala.- Helburuak. Valderejoko parke naturaleko Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Planak ondoko helburu hauek ditu: a) Erabilerak eta iharduerak kudeatzeko arauak definitu eta garatzea, Natur Baliabideen Antolamendurako Planaren gidalerroekin bat etorriz. b) Natur baliabideen mantenimendua eta lehengoratzea, eta babesturiko naturguneari dagozkion helburuak, hala nola naturaren fenomenoaren interpretazioa, ingurugiroari buruzko hezkuntza, naturgunearen usaera eta gozamen erazkoa, edota parke naturalean zein parkearen eraginaren menpeko aldean bizi diren erkidegoen ikerketa eta garapen sozio-ekonomikoa bermatzeko behar diren iharduketak definitzea. c) Baliabide mota bakoitza babesteko arau zehatzak definitzea. d) Parke naturalaren eta inguruaren artean harremanetarako marko harmoniatsua errazten duten neurriak suspertzea. 3. atala.- Indarraldia eta plana berrikusteko baldintzak. Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plan honek lau urteko indarraldia izango du gehienez, baina planaren idazketa gidatu duten oinarrizko irizpideak aldatzen badira, edo proposaturiko arau zein iharduketek planteatu diren helburuak betetzen ez badituzte, plana berrikusi ahal izango da lau urteko epe hori igaro baino lehen. 4. atala.- Aplikazioeremua. Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plan honen aplikazioeremuaValderejoko parke naturala izango da, 4/1992 Dekretuaren 3. atalean ezarritako mugaketaren arabera. 5. atala.- Egitura. Valderejoko parke naturaleko Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Planaren zehaztapenak, natur baliabideen babesaren ikuspegitik garrantzia duten sektoreen eremuetan, honela sailkatzen dira: a) Natur baliabideak babestu eta artatzeko arauak, aplikazio orokorrekoak eta nahitaez betetzekoak direnak. b) Iharduketak, parke naturalaren kudeaketarako organo arduradunak garatu behar dituen neurrienmultzoak osaturikoak; iharduketa horiek honela sailkatzen dira: - Presazkoak: Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plana onetsi eta urtebeteko epean gauzatu behar diren neurriak. - Beharrezkoak: Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Planaren indarraldian zehar gauzatu behar diren neurriak. - Baldintzapekoak: behar adinako pisua duten kausak agertzen direnean gauzatu behar diren neurriak. - Komenigarriak: aholkaturiko neurriak, aurrekoen osagarriak direnak, zeinen burutzapena baliakizun materialen eta aurrekontu-baliakizunen menpean egongo baita. c) Natur baliabideen kudeaketa gidatzen duten jarraipideak. 6. atala.- Dokumentazioa. Valderejoko parke naturaleko Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Plana ondoko agiri hauek osatzen dute: a) Sektorekako memoriak. b) Arauteria. c) Mapak: - Antolamendua. - Landaretza. - Plangintza hidrologikoa. - Suteen aurrearreta. - Hariteria elektrikoak, palaxuen erakuntzak eta urguneak. - Faunarentzako inguru bereziak. - Ehizaldiak - Abeltzaintzako azpiegiturak.II. IDAZPURUA. ARAUAK, IHARDUKETAK ETA KUDEAKETARAKO JARRAIPIDEAK. 7. atala.- Plangintza hidrologikoa. A.- Arauak. 1.- Debekaturik dago dolinak dauden aldeetako landareak ebaki edo erretzea, baita inguru horietara abereak biltzea ere. 2.- Debekaturik dago abereak Calleja del Avellanaleko ibaiaren ubidera sartzea. 3.- Debekaturik dago ibilgailuak Calleja del Avellanaleko ibaiaren ubidearen inguruetara hurbiltzea. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Carrascosako hegoaldeko mendi-hegala lehengoratzea, baita Lahozen gainean kokaturiko mendihegalak ere, higadura maila altua jasaten baitute. Iharduketak bi norabide hauetara zuzendu behar dira: a) Alde horiek erabiltzen dituzten aberetaldeak abeltzaintza-aprobetxamendurako planean proposaturiko beste alde batzuetara aldatzea. b) Degradaturiko alde horietako landaretza lehengoratzea. 1.2.- Juncal izeneko aldean kokaturiko urmaela atondu eta lehengora ekartzea. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Interesekoak diren ur-puntuen artapena. Ura euriaren bidez bakarrik jasotzen duten puntuetan, urmaeletako hormen lehorketa eta kolmatazioa ekiditeko lanak egin beharko dira; putzu eta iturburuei dagokienez, ordea, nahikoa izango da aldian-aldian garbitzea. 2.2.- Anderejo aldeko dolina nagusien babesa. Horretarako, abereak hara bil daitezen eragotziko da, eta kartelak jarriko dira urak kutsatzeko arriskuaz ohartzeko, hondakinik bota ez dadin batez ere. 2.3.- Ibilgailuak Calleja del Avellanaleko ibaiaren ubidearen inguruetara hurbil daitezen eragotzi beharko da, jendea egun dauden seinaleak errespetatzera behartuz. 2.4.- Juncal aldean kokaturiko urmaela artatu eta agian zabaltzea. 2.5.- Puron ibaiaren hegietan botatako zaborrak aldian-aldian biltzea. 3.- Baldintzapeko neurriak. 3.1.- Urak arazteko egungo sistemak ugaltzea, baldin eta hurrengo urteetan, saneamendu-sarearen emariak edo ukuiluratutako abere kopurua handitzearen ondorioz, era intentsiboan erabiltzen badira. 4.- Neurri komenigarriak. 4.1.- Sare publikorako ur-ateratzeak ugaritzeko aukera. Hurrengo 4-5 urteetan, ur-eskariak aurrikusten diren kopuruak gaindituko balitu, ur-harpen handiagoen beharra aztertu beharko litzateke. Kasu horretan, ondoko aukera hauek hartuko lirateke aintzat: a) Oraingo urandelaren edukiera handitzea, egungo 24 m. 3 -etatik, 50-100 m. 3 -tara igaroz, berbarako. Kasu horretan, kontua ez litzateke ur-harpen gehiago egitea, egungoen biltegiratze-ahalmena handiagotzea baizik. b) Lahotzen ondoko zundaketan lurrazpiko urhartunea egitea. 4.2.- Erriberako iturburuan iturri bat eta lurpeko urandel bat eraikitzea. 4.3.- Erriberan zaborretarako edukiontzi iraunkorra ezartzea, aldian-aldian hustuko dena eta alde honetan sortutako zarramarrak biltzeko erabiliko dena. 4.4.- Puron ibaiaren puntu batzuetan zaborretarako edukiontziak jartzea. 8. atala.- Suteen aurrearreta. A.- Arauak. 1.- Debekatuta dago Lalastrarako errepide osoan zehar ibilgailuak gelditzea. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Lalastrara iristeko errepidearen inguruko lurzerrenda osagarria irekitzea. Zerrenda horretan, zarramarrak aldian-aldian bildu beharko dira, beheinausketa egin beharko zaie errepidetik hurren dauden zuhaitzei, sastrakadi trinkoan etenak egingo dira, batez ere areketan, eta zuhaitz lehorren kopuru jakin bat ezabatuko da. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Pinudietan aurrearretazko silbikultura egitea. Valderejoko baso ekoizkorren (pinudiak) kudeaketan beharrezkoa izango da aldi berean irizpide ezberdinei jarraitzea: zuraren ekoizpen erazkoa alderik onenetan, paisajea eta basa-bizitza babestea eta suteen aurkako aurrearretazko silbikultura burutzea. 2.2.- Gai errekorren zati bat ezabatzea, batez ere pinudi gazte batzuetan. 2.3.- Valderejoko pista nagusiak behar bezala mantentzea, suteetarako arriskurik handiena duten aldeetara ibilgailuak sartu ahal izateko bide posibleak baitira. Pista horiek mantentzeko, nahikoa izan daiteke lantzean behin erabiltzea; arazo gehiago sor daitezkeenetan, drenatzeko sistemak ezarri beharko dira putzuak egin daitezkeen aldeetan, eta hegiak garbitu beharko dira (zuhaitzen erorketa, gai errekorren gehiegizko metaketa eta abar). 2.4.- Juncal, Hoyo de la Vieja eta Santa Ana mendiarenaldeetara iristeko egungo pistak mantendu eta hobetzea, alde horiek sute baten kasuan erraz suntsi baitaitezke. 2.5.- Sapalda karstikora iristeko bideak mantentzea, batez ere Erriberatik eta Lahotzetik igotzen diren pistak. 2.6.- Erretzeko arriskurik handiena dagoen aldeetan kokaturiko urmaelak artatzea eta agian zabaltzea. Lan horien helburua urmaelak ez lehortzea izango da: urmaeletako hormen kolmatazioa hondoa garbituaz eragotz liteke, eta iragaztearen ondorioz gertatzen diren urgalerak, hondoa iragazkaituaz. 2.7.- Ur-hartune bat egitea hegoaldean eta zintzurretik hurbil; nahikoa izan liteke ibaira iristeko bidea egitea eta motoponpa jartzeko leku txikia atontzea. 3.- Baldintzapeko neurriak. 3.1.- Suterik izanez gero, ekintza arin eta eraginkorra. Sua itzaltzera datozen lehenengo ibilgailuei iristeko modua erraztu behar zaie. 3.2.- Valderejoko parke naturalean edo inguruetan sumatzen diren suteei lehentasuna ematea. Horrek ez du esan nahi Araban aldi berean izan daitezkeen gainerako suteak babesik gabe utziko direnik. 4.- Neurri komenigarriak. 4.1.- Honako atal honen A.1. araua gorde dadin zaintzea, istripuak ekiditeko eta baimenduta ez dauden aldeetara sartzea eragozteko xedeaz. 4.2.- Parke naturaleko eta egin diren ibilbideetako sarreretan suteen arriskuaz ohartzeko seinaleak jartzea. 4.3.- Suteetarako arrisku handia dagoen egunetan, Portillo de la Sierran kokaturiko errepikagailua behatoki gisa erabiltzea. 4.4.- Erriberako iturriaren inguruetan lurpeko urandela eraikitzea. 9. atala.- Basoen kudeaketa.I.- Erreserba integrala. A.- Arauak. 1.- Inguruaren ezaugarriek aholkatzen dute basoetan inolako iharduketarik obra ez dadin. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. Aparteko kasuetan (suteak, izurri adierazpena), ondoko neurri hauek har litezke: suebakiak egitea, kalteturiko oinak ebakitzea eta abar.II.- Mendi babeslea eta mendi babesleko erreserba integrala. A.- Iharduketak. Ez da beharrezkotzat jotzen hurrengo urteetan zehar inolako iharduketarik burutzea alde hauetan, pisten mantenimendua edo suteetarako arriskua gutxitzeko unean uneko iharduketak salbuetsita: bakanketak eta behe-inausketak pinudi gazteetan, edo sastraken eskugarbiketak erretzeko arrisku handia duen landaretza edo pinudia dagoen aldeetan.III.- Baso-ekoizpenerako aldea. A.- Arauak. Mendi honen egungo egoerak eta Polledo mendiko pinudien ekoizpen-baldintza onek, etorkizunean ebaketei eusteko aukera ematen dute muga batzuen barruan (mendiaren urteko kuota). Mendi honetan ebaketak honako era honetara egingo dira: 1.- Erabiliko den tratamendua bakankako meazketarena izango da, edota jarraikako bakanketarena zerrenda bertikaletan. Ebaki beharreko azalerak edo zerrendak, oro har, 5 ha-tik 10era bitartekoak izango dira. 10 urtean leku berean ebaketarik ez errepikatzeko ahaleginak egingo dira. 2.- Natur Baliabideak Antolatzeko Planaren arabera, bide nagusien ertz bietatik 50 metrotaraino dauden arboladiei baso garai irregularraren trataera emango zaie eta bertan bakankako meazketak egingo dira. Gerora ere, hostozabalen ustiaketari ekiten bazaio, sistema hau gomendatzen da. 3.- Hostozabalen oinak, oro har, errespetatu egingo dira, eta ebaki pinu gorrietarik ebakiko da. Bota beharreko zuhaitzen aukeraketa adaburuaren eitean, osasun egoeran edo etorkizun hobea duten beste oin batzuekiko (berez sorturiko zuhaitzak, hostozabalak) hurbiltasunean oinarrituko da. Ebakitzeko, beraz, nahiz zur bilaka daitezkeen pinu helduak nahiz kokalekuarengatik beste zuhaitz batzuen hazkunderako oztopo diren oin gazteak aukeratuko dira. 4.- Edonola ere, leku jakin batzuetan hostozabal batzuk ebaki ahal izango dira berezko birsorkuntza laguntzeko edo gaitzak (suteak, izurriak eta abar) zuhaitz batetik bestera igaro daitezen eragozteko. 5.- Parke naturaleko Administrazioak ebaketa jakinen bat eten ahal izango du, inguruabarren batek biologi izaerakoa, berria zein aurrikusi gabekoa- horrela gomendatzen badu. 6.- Basoetan behar-beharrezkoak diren tratamendu fitosanitarioek parkearen kudeaketaz arduratuko den organoaren berariazko baimena jaso beharko dute. Organo horrek, aski bidezkoturiko arrazoiak daudenean bakarrik emango du baimena, eta kalte ekologikoak ekiditeko baldintza murriztaileak ezarriko ditu. 7.- Basa-faunari babesa eta elikagaiak emateko xedeaz, lehortuta edo hiltzear dauden zuhaitz batzuk, kopuru aldagarrian, zutik edo lurrean (eraispena kausa naturalen ondorioa bada) utziko dira. Arau orokor gisa, oin horien kopuruak ez du gaindituko aldean aldeko zuhaitz guztien %10-20a, eta ahaleginak egingo dira basoan sakabanaturik egon daitezen. Kasu batzuetan (errekaguneetan, animali dentsitate handiagoa dagoen aldeetan) errespetatu beharreko oinen kopurua handiagoa izan daiteke. 8.- Ebaketak neguan egingo dira, eta oro har ez da urtean 500 m. 3 baino gehiago atera behar. 9.- Ebakitako zura ateratzeko eragiketak ingurua errespetatuaz egingo dira, faunari, ibaibideei eta pistei eragindako kalteak ahalik eta txikienak izan daitezen. Ebaketen hondarrak erraz iristeko moduko lekuetan metatuko dira, Valderejoko biztanleek egur gisa erabiltzeko aukera izan dezaten. 10.- Ez da beharrezkotzat jotzen mendi honetan birbasoketarik egitea, baina kudeaketarako organo arduradunak ebaki berri dauden aldeetan larratzea debekatu ahal izango du 5 urte edo gehiagorako. 11.- Mendi ekoizlearen aldean egiten diren ebaketen hondarren aprobetxamenduan kontzentratu beharko da egur-bilketa. Hori nahikoa ez bada, edo bestelako inguruabarrik suertatzen bada (haize edo elurraren ondoriozko eraispenak, suteen aurrearretarako iharduketak eta abar), kudeaketarako organo arduradunak baimena eman ahal izango du beste egur-gai batzuk bil daitezen. B.- Jarraipideak. Lur-faltagatik edo egun oso gazteak izateagatik zura ekoizteko egokiak ez diren basoetan (Juncal aldeko pinudiak edo sapalda karstikoaren bularretan kokaturikoak), ez dirudi gomendagarria denik hurrengo urteetan ebaketarik egitea.V.- Nekazaritza eta abeltzaintzarako aldea eta landaherriguneak.herriguneak. A.- Iharduketak. 1.- Beharrezko neurriak. 1.1.- Grafiosiaren erreserba-leku posibleak ezabatzeko xedeaz, alde hauetan dauden eta gaitz horrek jota dauden zumar lehorren hondarrak ebaki eta erre beharko dira. 10. atala.- Faunaren kudeaketa eta babesa. A.- Arauak. 1.- Debekatuta dago edozein tresna ibaian garbitzea. 2.- Debekaturik dago palaxuak edo harrizko hormak kudeketarako organo arduradunaren baimenik gabe kentzea. 3.- Ibaibideen urbazterretako belarki, sastraka, zuhaiska edo zuhaitzak ezertan alda daitezen eragotziko da. 4.- Urtarriletik abuztura bitartean, debekaturik dago amildegiaren gainetik Vallegrulletik Erriberarantz baimenik gabe iragaitea. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Eskualde rupikolak zeharkatzen dituzten bideetan seinaleak jarriko dira, horien abisale. 1.2.- Villamardones eta Riberaren arteko zintzurretik iragaitea debekatzeko seinaleak jartzea. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Euri-ura biltzen duten urmaelak artatzea. 2.2.- Parke naturalean ezarrita dagoen saitaldearen jarraipena egitea urteanurtean. 2.3.- Lalastra eta Lahotzeko hondakin-uren arazketa hobetzea. 2.4.- Ganadua ibaira irits dadin eragoztea. 2.5.- Eraikinen zaharberrikuntza: animaliei elizetako gangetara sartzen uztea, animalien ugalketasasoia (martxoa-uztaila) saihestea eta habia-kutxak jartzea. 2.6.- Katalogatzen diren espezieen jarraipena egitea urteanurtean. 3.- Neurri komenigarriak. 3.1.- Sastegi kontrolatua ezartzea. 3.2.- Hegaztiek parke naturaleko hariteria telefoniko eta elektrikoen aurka jo eta elektrokutatzeko dituzten arriskuak ahal den guztian gutxitzea. 11. atala.- Ehiza. A.- Arauak. A.1.- Arau orokorrak. Ondoan aipatuko diren arau orokorrak aplikatzekoak izango dira, unean-unean indarrean dagoen legeria aplikatzeko beste arau murriztaileago batzuk ezartzeko aukera baztertu gabe. 1.- Valderejoko parke naturalean ehizatu ahal izango den espezie bakarra basurdea da (Sus scrofa). 2.- Valderejoko parke naturalaren barruko lurrak ehiza-erregimen bereziaren menpeko lurtzat hartuko dira, honako modalitate hauetan: ehiza-barrupea, ehizababeslekua edo ehiza kontrolaturako aldea. 3.- Valderejo aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planak zehazturiko «erreserba integral» eta «mendi babesleko erreserba integral» aldeetan, debekaturik dago ehiza, biztanleriak kontrolatzekoa salbu. 4.- Indarrean dagoen legeriak ezarritakoez gain, ondoko hauek hartuko dira segurtasun aldetzat: Lahotze, Lalastra, Erribera eta Villamardones guneak Valderejo aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planak zehazturiko «bideak babesteko aldea» eta «urbideak babesteko aldea», seinaleztaturiko ibilbideak eta erabilera publikorako jolasazpiegiturak. 4.1.- Seinaleztaturiko ibilbideek 50 metroko segurtasunzerrendaizango dute alde bakoitzean. Jolasazpiegiturek 100 metroko erradioa duen segurtasunkoroa izango dute. 4.2.- Segurtasun guneetan debekatuta dago ehizan aritzea; dena den, lur horietan uxaldia egin behar bada, onartu egingo da txakurrak eta uxatzaileak bertatik igarotzea. 5.- Ehiztariek laguntza emango diete Valderejoko parke naturalean burutzen diren azterlan zientifikoei, ehizan ihardutean jasotzen dituzten datuak parke naturaleko zuzendariak adieraziko duen pertsonalari emanez. 6.- Ehiza parke naturalean baimendutako aprobetxamendutzat hartuko da; hori dela eta, ehiztariek aparkatzea baimentzen diren lekuetaraino eraman ahal izango dituzte ibilgailuak. 7.- Ehiztariak ezin izango dituzte ez ehiziak ez armak nabarmenkeriaz erakutsi. 8.- Ez da biztaleriarik birpopulatu edo indartuko ehizahelburuekin. A.2.- Ehizarako arauak espezieen arabera. 1.- Galeperra eta oilagorra. Galeperra eta oilagorra ez dira ehizatuko Valderejoko parke naturalean. 2.- Basurdea. 2.1.- Kudeaketarako Organo Arduradunak erabakiko du, populazioaren arabera, zenbat egunetan ehizatu ahalko den basurdea. Dena den, ehiza egunak ez dira 15 baino gehiago izango eta, bisitari gutxi espero denean salbu, ehizaldiak jaiegunetatik kanpo egingo dira. Gainera, jakitera eman beharko da uxaldia zein aldetan egingo den. 2.2.- Ehizaldia egingo den lekua aldatu nahi izanez gero baimendunak eskabidea egin eta Kudeaketarako Organo Arduradunak baiezko erantzuna eman beharko du. Leku aldaketa ehizaldi eguna baino hamabost egun lehenago egingo da, gutxienez. 2.3.- Ehiztariek Parke Natureko Zuzendaritzari jakinaraziko diote, 48 orduko aurrerapenarekin, zein ingurutan daukaten pentsatuta ehiza burutzea. Baimena parkera hurbilduko den jende eta eskursioen arabera emango da. 2.4.- Ehizaldian, gehienez, honako hauek hartuko dute parte: 18 ehiztari, 6 uxatzaile eta uxatzaile bakoitzeko bi txakur. Uxatzaileek ezingo dute armarik erabili. 2.5.- Ehizaldiak seinalatutako ibilbide bat hartzen badu, bide hori ez erabiltzea gomendatzen duten edo erabiltzea debekatzen duten iragarkiak jarriko dira egunsentia baino lehen. Iragarki horiek ibilbidearen hasieran eta amaieran ezezik, bidea ehizaldia egingo den gunean sartzen denean ere jarriko dira. 2.6.- Bai Parke Naturaleko zaindariak bai ehizabarrupekoak egiten diren ehizaldi guztietan egongo dira. Horien lana sarbideak zaintzea izango da, ehizaldia egingo den tokietan inor sar ez dadin. 2.7.- Ezin izango da ehizaldirik egin «Puron» izeneko bidea ukitzen duten guneetan. Gune horiek aurkeztutako txostenean daude jasota eta honako hauek dira: «Hayal de Villamardones» delakoa eta «Collado» izeneko tokitik zintzurrera doan gunea. 2.8.- Ehiza-egun bakoitzean ezingo dira bi ehizaldi baino gehiago egin. 2.9.- «El encinar de Ribera» edo «Laisa Riberan» egiten diren ehizaldiak 10:30etarako bukatuko dira. 2.10.- Urtarrilaren 17tik aurrera ezin izango da ehizaldirik egin hegazti harkaiztarrek habia egiten duten lekuen inguruan; hau da, «Lahozeko pagadian» eta «Vallegrullen». 2.11.- Urtarrilaren 1etik aurrera ezin izango da tiralekurik jarri saien habialekuetatik 150 metro baino hurbilago. 2.12.- Uxatzaileak eta txakurrak Mendi babesleko erreserba integraletik pasatu ahalko dira, baina bertan ezin izango da tiralekurik jarri. 2.13.- Ehiza barrupea nori esleitu zaion, horrek ordainduko ditu basurdeek Parke Naturaleko ondasun eta jabetzei egindako kalteak, ehizari buruzko legearen arabera. A.3.- Biztanleriak kontrolatzeko arauak. 1.- Basa-fauna babesturiko naturgunearen ekologi, zientzi eta kultur eskakizunekin bat datorren mailan mantenduko da edo, bestela, maila horri egokituko zaio; halaber, parke naturalaren ekonomi eta jolas eskakizunak hartuko dira kontutan. 2.- Ekosistemek edo ekoizpen-sistemek kalte handiak jasaten dituztenean, indarrean dagoen legeria zorroztasunez betetzeko, baimena eman ahal izango da parke naturalean bizi diren espezie ezberdinetako ale batzuk babesturiko naturgunearen eremuan harrapatzeko. 3.- Otsoa. 3.1.- Valderejon edo inguruetan kalte handiak jasanez gero, eta parke naturalean espezie horretako alerik izateko posibilitatea egonez gero (oinatzak, arestian gertaturiko erasoak eta abar), espezie hau harrapatzeko ehizaldiak baimendu ahal izango dira. 3.2.- Ehizaldi horiek egiten direnean, beharrezkoa izango da Arabako Foru Aldundiko Ehiza eta Arrantza Zerbitzuko eta parke naturaleko zaintzaileen presentzia. 3.3.- Ahaleginak egingo dira gainerako fauna ez asaldatzeko, eta bereziki saihestuko da suzirien erabilera. 3.4.- Ehizaldi horiek egiten direnean, behar diren neurriak hartuko dira bisitariak istripua izateko arriskutan egon ez daitezen. B.- Jarraipideak. Egungo erreserba ehiza-barrupetik parke naturaleko erreserba integralera aldatzea. 12. atala.- Abeltzaintza. A.- Arauak. 1.- Valderejoko abereek, larratzeko edo igarotzeko, Valderejo aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planean mendi babesletzat, mendi ekoizletzat, abeltzaintza estentsiborako aldetzat eta nekazaritzaabeltzaintzarako aldetzat jotzen direnak erabili ahal izango dituzte, kasuan kasuko aldea «berroihaneztatzeko aldetzat» jo ezik. 2.- Valderejoko parke naturala erabil dezaketen abere espezieak honako hauek dira: behi-azienda, ardiazienda, ahuntz-azienda eta zaldi-azienda, baina ahuntzek zuhaitzik gabeko alde pribatuak bakarrik erabili ahal izango dituzte, baldin eta lurraren jabeak baimena ematen badu. 3.- Valderejon erlazaintza baimendua izango da, baina ez da onartuko Valderejon inskribaturik ez dauden erleen lekualdaketa. Erlategiak jolasaldeetatik eta seinaleztaturiko ibilbideetatik 100 metro baino gehiagotara kokatu beharko dira. 4.- Valderejoko Administrazio Batzako larreak erabiltzen dituzten abereek dagozkien kuotak ordaindu beharko dituzte, uztailaren 4ko 13/86 Foru Arauaren 65. atalaren arabera. 5.- Valderejoko larreak erabiltzen dituzten abereak behar bezala identifikatu beharko dira; abere horiek, gainera, aplika dakizkiekeen osasun-arauak bete beharko dituzte. 6.- Baimena emango da abereak erreserba integraltzat jotako aldetik igaro daitezen, baina ez bertan gera daitezen. 7.- Gehienezko abere-zama auzo-lurretako alde bakoitzeko, ANU/ha-tan adierazita, honako hau izango da: Anderejo eta Sotillo aldeak, 0,25 Polledo eta Cubo aldeak, 0,20 Acebal, Encinar de Ribera, Collado, Santa Anaren hegoaldea eta Lahotze aldeak, 0,15 Santa Anaren iparraldea, 0,10 8.- Gehienezko zama hori urteko batezbestekoa da, eta unean uneko gehienezko zama honako hau izango da: aurreko taulan adierazitako balioak halako 2,5a hilabeteko gehienezko epean. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Larraketaren presioari eta Valderejokoak ez diren entitateek larratzeko eskubideak dituzteneko lurretan abereek eman behar dituzten epealdiei buruzko akordioak lortzea. Entitate horiekin, larratzea lurralde osoan behar bezala antolatzeko akordio egokiak lortu beharko dira. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Abereak A-4338 San Zadornil-Lalastra errepidera sartzeko bidea. Istripuetarako arriskuak gutxitzeko behar diren neurriak hartuko dira, errepidean abiadura egokitzeko seinaleak jarriaz. 2.2.- Itxiturak egokitzea, basa-faunari pasatzen uzteko. 2.3.- Erabiltzen ez diren itxiturak kentzea. 3.- Baldintzapeko neurriak. 3.1.- Abereen osasun-baldintzak. Uraren bidez gaisotasun kutsakorrik transmititzen dela egiaztatzen bada, euri-ura jasotzen duten putzuetan eta abereek edateko erabiltzen dituzten iturburuetan edaskak jarri beharko dira, gaisotasunak kutsatzeko arriskua gutxitzeko. Iharduketa hori abere gehien biltzen diren puntuetan gauzatuko da lehentasunez, abereak jatorri ezberdinetakoak badira. Putzuen inguruan hesia jarriko da abereak zuzenean irits ez daitezen, baina itxitura horiek sartzen utzi beharko diete basaanimaliei. 4.- Neurri komenigarriak. 4.1.- Euri-ura jasotzen duten putzu batzuen edukiera handitu egingo da, beharrizanen arabera. Beste kasu batzuetan, drenatze-arroa egokitu beharko da, ura biltzeko ahalmena hobetzeko. 4.2.- Mendizerraren goiko aldean abeltzainentzako aterpea egitea. Horri dagokionez, San Lorentzoko baseliza zaharberritzeko asmoa dago, erabilera mistoa izan dezan: abeltzainentzako aterpea, eta bisitari eta mendizaleentzako behatoki eta interpretaziogunea. 4.3.- Anderejoko aldea ixtea, ukiturik suertatzen diren Burgosko udalerriekin akordio egokiak lortu ondoren. 4.4.- Abelgorrien euskal barietateak mantentzea. 13. atala.- Eraikuntza. A.- Arauak. 1.- Hiri-lurzorua eta lurzoru urbanizagarria. 1.1.- Valderejo aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planaren urbanizazio eta eraikuntzari buruzko 11. atala aplikatzeko, eta kontutan harturik Valdegovia udalerriko planeamenduari buruzko ordezko arauek ez dietela hiri-lurzoru edo lurzoru urbanizagarririk esleitzen Erribera eta Mardones herriguneei: a) Urbanizaio eta eraikuntza iharduerak parke naturalean egun sendoturik dauden herriguneetara mugatuko dira: Lalastra eta Lahotze. b) Valdegovia udalerriko planeamenduari buruzko ordezko arauetan ezarritako eraikuntza-baldintzek eraenduko dute alde hau, honako plan honetan zehazturiko alderdietan ezik. c) Egun dauden nekazaritza-eraikinak artatu, hobetu eta zabaltzeko obrei emango zaie lehentasuna. d) Hiri-lurzoru edo lurzoru urbanizagarritzat hartzen diren azaleren mugaketa planeamenduari buruzko ordezko arauetan zehaztutakoari egokituko zaio. Valderejoko gainerako lurrak babesturiko lurzoru urbanizaezintzat hartuko dira, zeinetan ez baita onartuko ezein erabileratarako eraikinik egitea, parkearen kudeaketarako organo arduradunak eraikitzearen alde bidezkoturiko txostena egin ezik. e) Hala egun dauden eraikinak artatu, hobetu eta zabaltzeko obrek, nola egiten diren eraikuntza berriek erabilera, estilo eta bolumenari buruzko baldintza hauek bete beharko dituzte: - Erabilerari buruzko baldintzak. Jarraian adieraziko diren helburuak dituzten erabilerak bakarrik onartu ahal izango dira: nekazaritza-abeltzaintza; etxebizitza; kontrola; harrera; bisitarientzako zerbitzu eta ostatua; natura ezagutzeko gelak; okupazio-lantegiak edo arauteria honen izpirituaren aurka ez dagoen eta parke naturalaren kudeaketarako organo arduradunak onesten duen beste edozein. - Estiloari buruzko baldintzak: Eraikinari nortasuna ematen dioten arkitektura-elementu guztiak gordetzeko ahaleginak egingo dira berrikuntza lanak gauzatzerakoan; eta lehen ikusten ez zen elementu ezkuturik aurkituz gero, ahaleginak egingo dira lehengo eginkizuna berreskura dezan, beharrezko diren elementu berriekin bateratsu. - Egiten diren eraikin berriak Valderejon nagusi den estilo tradizionalari egokituko zaizkio, kokaturik daudeneko giro naturalaren harmonia orokorra mantenduz, eraketa orokorrari (desnibelak, moduluak, baoen proportzioak eta abar), gaiei eta koloreari dagokienez, hala fatxadetan, nola estalkietan edo kanpotik ikusten diren beste parte batzuetan. - Valderejon ohikoa den estalki mota erabiliko da, teila arabiarrez egindakoa alegia. Ez da onartuko arbel, zuntz-zementu, aluminio edo plastikozko estalkirik. Salbuespen batzuk onartu ahal izango dira, beti ere parke naturalaren kudeaketarako organo arduradunak eraikin berrirako proiektuaren aldeko txostena egiten duenean eta ikuspegian sortzen den eragina onargarritzat hartzen denean. Eraikinetan ez da inola ere baimenduko eguzkia islatzen duen estalkirik, ezta inguruan nagusi den tonuarekin bat ez datorren kolore edo egiturarik. - Estalkien gainetik jartzen diren elementu guztiak arkitektura aldetik tratatuko dira; debekaturik dago zuntz-zementuzko gordailuak agerian uztea eta edozein motatako publizitate-iragarkia jartzea. - Alde honetan ohikoa den arotzia-motari eustea gomendatzen da; debekaturik dago pertsiana biribilgarriak eta itxitura metalikoak erabiltzea, baita balkoietan fabrikazko karelak jartzea ere. - Alde honetan ohikoak diren gaiak erabiliko dira fatxadetarako, eta alde honetako harri naturala hobetsiko da. - Harri naturala nagusi deneko eraikinen parteetan ez da baimenduko fatxadetan inolako entokadurarik egitea, ezta plastiko, metal edo zuntzzementuzko estaldurarik ere. - Eraikinak apaintzerakoan sinpletasunera joko da, errematerako elementuak neurriz eta bidezkoturik dauden lekuetan bakarrik erabiliz. - Burdin-hesiak, kalostrak, fatxadak eta arotziako elementuak pintatzeko, inguruarekin bat datozen kolore neutroak erabiliko dira. - Merkataritza-establezimenduen errotulu edo iragarkiak beheko solairuko baoen barne-espazioaren mugen barruan jarriko dira, baoen arteko janbak eta dintel edo arkuak libre utziaz, fatxadakoa ez den ezein gai gainean jarri gabe. - Errotulu horiek ez dira nabarmenak izango; letrak egur, burdin forjatu, brontze edo kalitate oneko beste gairen batez egingo dira. - Bolumenari buruzko baldintzak. Ez da baimenduko silorik, hornikuntzarako urandelik eta transformadoreetarako txabolarik eraiki dadin, eraikuntza horien neurriak kokatzen direneko herrigunearen neurrien proportziozkoak izan ezik. Edonola ere, lehen aipaturiko arauak gorde beharko dira. 1.2.- Valdegovia udalerriko ordezko arauek aldaketa batzuk jasoko dituzte Lahotze eta Lalastrako hirilurzoruari buruzko (SUR2) zehaztapenetan: a) Kanpoko aparkaleku publikoaren erabilera baimentzea, behar bezala antolaturik eta parke naturaleko bisitariei harrera-lekua eskaintzeko xede bakarrarekin. b) Industri erabilerak ez baimentzea. Ondoko hauek bakarrik baimenduko dira: eskulangintza, artelanbideetarako lantegiak eta nekazaritzaabeltzaintzako transformaziorako manufakturak. c) Biltegi eta handizkako saltokien erabilerari dagokionez, nekazaritza edo basogintzako ustiategi bati loturiko biltegiak bakarrik baimenduko dira; ez da onartuko nekazaritza edo basogintza erabilerei loturik ez dagoen biltegirik. 2.- Lurzoru urbanizaezina. 2.1.- Lehenengo eta behin, parke naturaleko lurzoru urbanizaezinaren aldeztaketak baldintzatuko ditu lurzoru horretan baimentzen diren eraikuntzaerabilerak eta iharduerak. Eraikuntza-erabilera bakoitza baimendurik dagoeneko aldeetan kokatu beharko da, eta Valderejo aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planak erabilera horretarako ezartzen dituen baldintzei egokitu beharko zaie, estilo, bolumen eta erabilerari dagokionez. Edozein kasutan ere, nahitaezkoa izango da parke naturalaren kudeaketarako organo arduradunaren baimena, organo horrek ukatu ahal izango baitu baimena, parke naturalaren helburuak bermatzeko komenigarri baderitzo eta horrela bidezkotzen badu, nahiz eta delako eraikuntzak erabilera, estilo eta eraikigarritasunari buruz exigitzen diren baldintzak bete. 2.2.- Hirigintza eta eraikigarritasun parametroak. a) Merkataritzarako ez diren eta nekazaritza erabilerari loturik dauden biltegiak eta lurzoruaren erabilerari atxekitako abeltzaintza-ustiategiei loturiko eraikinak. - Eraikigarritasuna: 0,10 m. 2 /m. 2 . - Loturiko gutxienezko azalera. 0,30 ULUri dagokiona, Arabako Lurralde Historikoko Ordezko Arauen 22. atalaren 2. puntuan ezarritako estandarren arabera. Azalera hori lursail bat edo gehiagotan konputatu ahal izango da. - Lursail hartzailearen gutxienezko azalera: Askea. - Gehienezko okupazioa: Lursail hartzailearen %70a. - Gehienezko solairu-kopurua: 1. - Erlaiz edota teilategalerainoko gehienezko altuera: 8 m. - Zedarrietarainoko tartea: 5 m. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Landa-bideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Abeltzaintza-ustiategietatik ur-bideetara edo kontsumorako ez diren putzuetara, eta hornikuntzarako putzu eta iturburuetara egon behar diren tarte espezifikoak: 50 m lehenengo kasuan, eta 200 m bigarrenean. b) Mintegiak. - Gehienezko okupazioa: %80a. - Zedarrietarainoko tartea: 2 m. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Landa-bideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. c) Lurzoruaren erabilerari atxekita ez dauden abeltzaintzaustiategieiloturiko eraikuntzak eta enpresari(ar)en nekazaritza-ustiategi(et)an lorturiko nekazaritza-produktuen aprobetxamendurako nekazaritzamanufakturak.manufakturak. - Eraikigarritasuna: 0,30 m. 2 /m. 2 . - Loturiko azalera: 5.000 m. 2 lursail bakar batean. - Gehienezko okupazioa: Lursailaren %25a. - Gehienezko solairu-kopurua: 1. - Erlaiz edota teilategalerainoko gehienezko altuera: Askea. - Zedarrietarainoko tartea: 10 m. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Landa-bideetarainoko tartea: 10 m. d) Funtzionalki nekazaritza-ustiategi bati loturik dagoen eta famili etxebizitzarako den eraikina. - Eraikuntza motak: Etxebizitza bat edo biko etxebizitza bakartuak, eta nekazaritza-eraikinari adosaturik dauden eta etxebizitza bat edo bikoak diren etxeak. - Eraikigarritasuna: 0,10 m. 2 /m. 2 . - Loturiko gutxienezko azalera: Lehenengo etxebizitzarako, 0,50 ULU, Arabako Lurralde Historikoko Ordezko Arauen 22. atalaren 2. puntuan ezarritako estandarren arabera, lursail batean edo gehiagotan. Gainerako etxebizitzetarako: ULU bati dagokiona etxebizitza bakoitzeko. 2.000 m. 2 -ko gutxienezko lursail hartzailea exigitzen da. - Gehienezko okupazioa: Lursail hartzailearen %5a. - Gehienezko solairu-kopurua: 2. - Erlaiz edota teilategalerainoko gehienezko altuera: 7 m. - Zedarrietarainoko tartea: 10 m. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Landa-bideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. e) Onura publiko eta gizarte-interesekoak diren eta landa-inguruan kokatu behar diren eraikuntzak. - Errepideetako elementu funtzionalak, hala nola osasun-sorospenerako guneak. - Eraikigarritasuna: Askea. - Loturiko gutxienezko azalera: Askea. - Okupazioa: Askea. - Solairu-kopurua: 1. - Erlaiz edota teilategalerainoko gehienezko altuera: Askea. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Zedarrietarainoko tartea: 4 m. - Parke naturaleko zerbitzuei atxekitako eraikuntzak: harrera, segurantza, ingurugiroari buruzko hezkuntza eta abar: askea. - Bestelako eraikuntzak. - Eraikigarritasuna: 0,10 m. 2 /m. 2 . - Loturiko gutxienezko azalera: 10.000 m. 2 . - Gehienezko okupazioa: %10a. - Solairu-kopurua: 2. - Erlaiz edota teilategalerainoko gehienezko altuera: 7 m. - Errepideetarainoko tartea: Foru legeria egokianezarritakoak. - Landa-bideetarainoko tartea: Foru legeria egokian ezarritakoak. - Zedarrietarainoko tartea: 10 m. 2.3.- Eraikinak berreraiki, aldatu eta eraisteko baldintzak. a) Katalogaturik ez dauden eraikinak berreraikitzeko eskuhartzeei aplikatu behar zaizkien baldintzak, beti ere eraikina baimendutako erabilera baterako denean, eraikin berri bati aplikatzen zaizkion berberak dira; hortaz, kasu horretarako ezarri diren eraikigarritasunbaldintzak, tarteak eta abar gorde behar dira. b) Katalogaturik ez dauden eraikinak aldatzeko eskuhartzeei aplikatu behar zaizkien baldintzak honako hauek dira: - Eraikigarritasun-baldintzak agortu dituztelako edo baimendurik ez dagoen erabilera baterako direlako, antolamendutik kanpo dauden eraikinen kasuan, Arabako Ordezko Arauen 68. atalean aurrikusitako eskuhartzeak gauzatu ahal izango dira. Erabilerei eta eraikigarritasun-baldintzei buruzko arau orokorrak errespetatzen dituzten zabalkuntzak baimenduko dira, baldin eta ahalbidetzen badute antolamendutik kanpo egoteko arrazoiak ezabatzera zuzendutako eraispenak edo aldaketak etorkizunean gauza daitezen. - Antolamendutik kanpo ez dauden eraikinetan, eraikin berrietarako ezarri diren eraikigarritasunbaldintzekin baimenduko dira aldaketak. Zabalkuntzak ere baimendu ahal izango dira, beti ere erabilerari eta eraikigarritasunari buruz lehen aipatu diren baldintzak errespetatzen direnean. c) Arabako Ordezko Arauen 4. atalbururan xedatutakoak eraenduko ditu katalogaturiko eraikinetan gauzatzen diren eskuhartzeak. d) Eraispena katalogatu gabeko eraikinen kasuan baimenduko da, eta katalogaturiko eraikinen kasuan, Arabako Ordezko Arauen 4. atalbururan xedatutakoa bete beharko da. 2.4.- Gainerako baldintzak. a) Aurreko zehaztapenez gain, famili etxebizitza diren eraikinetan eta nekazaritza-abeltzaintzako ekoizpenprozesueiloturikoetan, eraikin baterako baimen edo obra lizentzia eskatzen denean, ustiategiaren titularrak edota etxebizitza izango denaren erabiltzaileak ondoko agiri hauek aurkeztu beharko dituzte: - Arabako Foru Aldundiko Nekazaritza Sailak luzaturiko ziurtagiria, non agertaraziko baitira ustiategiaren kapital propioak, honako datu hauek alegia: - Lurren kapitala: lurren deskripzioa eta hektarea kopurua. - Ustiategiko eraikin eta instalazioak: deskripzioa, eraikuntza-urtea eta bakoitzean eraikitako azalera. - Makineria eta ekipoak: deskripzioa eta kopuruak. - Abereak: mota bakoitzaren deskripzioa eta kopuruak. - Erabilitako beharginak, familiakoak zein alokairupekoak: egunak eta ULU kp. - Familiako beharginen izenak eta titular edo enpresariarekiko ahaidetasuna. - Lehen aipaturiko prozesuei loturiko lurra errentaturikoa izanez gero, titularrak lotura horren xede den lurra beren beregi onartzen duelako adierazpena. Ustiategiari loturiko lur guztiak, beren aldeztaketa edozein delarik ere, konputatu ahal izango dira loturiko gutxienezko azalera kalkulatzeko. - Famili etxebizitza baten eraikuntzaren kasuan, etxebizitzaren erabiltzailea izango denaren izena eta egungo etxebizitzen destinoa. - Etxebizitzaren erabiltzailea izango dena Gizarte Segurantzaren nekazaritza-erregimenean edo autonomoenean afiliatuta dagoela frogatzen duen ziurtagiria. B.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Erribera eta Villamardones herriguneen mugaketa, eskala egokian eta gune horien osagai diren lursailen katastro-egoeran oinarriturik. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Erribera eta Villamardones herriguneen antolamenduari dagozkion plan bereziak egitea. 2.2.- Ingurugiroari buruzko informazio eta interpretazioarekin zerikusia duten azpiegitura batzuk (panelak, parke naturaleko mapa eta abar) Erriberan jartzea. 3.- Baldintzapeko neurriak. 3.1.- Parke naturalak, ekipamenduari dagokionez, dituen beste beharrizan batzuk (harrera eta abar) Erribera eta Villamardones herriguneetarantz bidera daitezen bultzatzea, eta ekipamendu horiek inguru arkitektonikoari behar bezala egokitzea. 4.- Neurri komenigarriak. 4.1.- Villamardones herriguneko paisajearen tratamendua, ikuspegia lehengoratzeko xedeaz. 14. atala.- Paisajearen babesa. A.- Iharduketak. 1.- Presazko neurriak. 1.1.- Arrayuelaseko errepikagailura igotzen den pista paisajeari egokitzeko azterlana egitea. 1.2.- Parke naturaleko «puntu beltzen» katalogoa egitea, eskonbro eta beste hondakin batzuen metaketaren ikuspegitik. 1.3.- Parke naturala zeharkatzen duen hariteria elektrikoa paisajeari egokitzeko azterlana egitea. 1.4.- Eraikinak jaso direneko lekuarekin eta azpiegiturekin (bereiz aipatu direnak salbu) erlazionaturik eta degradaturik dauden guneen katalogoa egitea. 1.5.- Lahotze herrigunean kokaturik eta nekazaritzaabeltzaintzakoustiategiei loturik dauden eraikinak ezkutatu eta paisajeari egokitzeko azterlana egitea. 1.6.- Lahotzeko eliza eta bere inguru hurbila zaharberritu eta paisajeari egokitzeko proiektu teknikoaren burutzapena bultzatzea. Lahotzeko eliza zaharberritzeko azterlanaren barruan, besteak beste, honako hauek bilduko dira: faunarentzat erakargarriak diren egiturak mantentzea eta saguzar eta gaueko harraparientzako kutxak jartzea. 1.7.- Erriberako kultur ondarearen elementu txiki batzuk, errota eta ikuztegia hain zuzen, lehengoratzeko azterlana. 1.8.- Erriberako eliza eta bere inguru hurbila zaharberritzeko proiektu teknikoa osatzea. Eraikinaren egoera txarra eta elizako pinturen garrantzia kontutan harturik, bereziki presazkoa da lekua artatzera jotzen duten neurriak hartzea. Ildo horretatik, eraikinera sartu gabe elizaren barrualdea ikustea ahalbidetzen duen sistema bat (hesituriko korridorea) diseinatu behar da, konponketa-lanek dirauten denborarako behintzat. 2.- Beharrezko neurriak. 2.1.- Eskonbro eta beste hondakin batzuen metaketaren ikuspegitik parke naturalean dauden «puntu beltzak» garbitu eta lehengoratzea. 2.2.- Arrayuelaseko errepikagailura doan pista paisajearen ikuspuntutik lehengoratzea. 2.3.- Eraikinak jaso direneko lekuarekin eta azpiegiturekin erlazionaturik eta degradaturik dauden guneak paisajearen ikuspuntutik lehengoratzea. 2.4.- Lahotze herrigunean kokaturiko nekazaritzaabeltzaintzako instalazioei loturiko eraikinak ezkutatzeko eta paisajeari egokitzeko lanak burutzea. 2.5.- Zuhaiztiak, hala urbazterrekoak nola palaxuak eta landazabaleko beste zuhaizti erlikial batzuk, hesiak, harrizko hormatxoak eta landazabaleko paisajearen bereizgarri diren elementu guztiak artatu edota lehengoratzera jotzen duten neurriak gertatzea. 2.6.- Erriberako herrigunea paisajearen ikuspuntutik tratatzea, lekuaren kultur balioa eta balio estetikoa nabarmentzeko xedeaz, aurri-egoeragatik bereziki bitxia baita. Horretarako, Erriberako herrigunera sartzea eta tokia ikustea eragozten duen landaretza kenduko da. Garbiketa hori, inguruko estetika artatzeko helburuetarako lagungarri izan daitezkeen landareerakuntzak artatzera jotzen duten paisaje-irizpideei jarraituz egin beharko da. Halaber, palaxuak eta landarezko pantailak birlandatuko dira, basa-fauna eta basa-landaretza artatu eta egokitzeko irizpideak kontutan harturik. 2.7.- Lalastrako ikuztegia mantentzea eta bolatokia lehengoratzea. 2.8.- Lalastrako elizan ihardun eta uneanuneko konponketa batzuk egin beharrari buruzko azterlana egitea: eraikinarekin bat ez datozen elementuak ezabatzea. 2.9.- Lahotze eta Erriberako elizetako kanpoko hormen garbiketa: landareak kentzea, eraikinen estetikarekin bateraezinak diren elementuak desagertaraztea eta abar. 2.10.- Lahotze eta Erriberako elizak lehengoratzeko lanak hastea, Arabako Foru Aldundiko Kultura Sailarekin eta Arkitektura Zuzendaritzarekin elkarlanean osaturiko plan teknikoei jarraituz. 2.11.- Sarrera gidatzea eta haraneko kultura- eta arkitektura-ondarearen elementu ezberdinak interpretatzea ahalbidetzen duten seinale egokiak diseinatu eta jartzea. Honako elementuok hain zuzen ere: Lahotzeko eliza, Villamardoneseko eliza eta ondoko hagina, Lalastrako eliza, Erriberako eliza, Puron ibaiaren zintzurreko haitzulo erlijiosoak, Leroneko eta San Lorentzo aldeko arkeologi aztarnategi azalekoak, Erriberako errota eta ikuztegia (lehengo egoerara ekartzen hasiz gero), Lalastrako ikuztegia eta Lalastrako bolatokia. 3.- Neurri komenigarriak. 3.1.- Erriberako aurriak maila berera beheratzea. 3.2.- Erriberako frutarbolek, egun abandonoak basaturik, osatzen duten ondare genetikoa artatu eta babestea. 3.3.- Erriberako ikuztegia eta errota lehengoratzeko proiektu teknikoak burutzea. Beharrezkoa denean, birgaitzeko lanak egitea. 15. atala.- Erabilera publikoa. A.- Arauak. 1.- Abeltzaintza, basogintza, ehiza edo nekazaritza aprobetxamenduaren barruan sartzen ez diren belarki, fruitu, onddo edo marraskiloen aprobetxamendua, organismo biziduna osorik edo zati batez erauzi edo hartu behar denean, honako arau hauetara makurtuko da: 1.1.- Merkataritza-aprobetxamendurako, beharrezkoa da kudeaketarako organo arduradunaren berariazko baimena. 1.2.- Oro har, saltzeko barik, autokontsumorako den aprobetxamenduan, ezin izango da ondokoetatik gorako kopururik bildu: a) Kilogramo bat onddo edo perretxiko, pertsona eta egun bakoitzeko. b) Bostehun gramo belarki, fruitu edo marraskilo. 1.3.- Produktu horiek ingurua errespetatuaz erauzi edo bilduko dira, aprobetxamenduaren xede diren organismoen zati garrantzitsuak ez kaltetzeko ahaleginak eginaz. 1.4.- Kudeaketarako organo arduradunak, biztanlerien egoeraren arabera eta unean uneko eskariaren arabera,beste neurri murriztaileago batzuk ezarri ahal izango ditu. 2.- Kudeaketarako organo arduradunak baimena eman ahal izango du Lalastrako errepidetik errepikagailurako tartean bizikletak ibil daitezen. Hala ere, debekaturik dago erabilera horren edonolako publizitatea egitea. B.- Iharduketak. 1.- Baldintzapeko neurriak. 1.1.- Ibilgailu motoredun asko inguratu delaeta aglomerazioak sortzen badira, Kudeaketarako Organo Arduradunak debekatu egin dezake zirkulazioa Lalastratik aurrera, horretarako beharrezkoa den azpiegitura jarriz. Salbuespen izango dira baimena duten ibilgailuak. 16. atala.- Ikerkuntza. A.- Iharduketak. 1.- Beharrezko neurriak. 1.1.- Jarraipenerako plana garatzea, gutxienez honako alderdi hauei dagokienez: 1.1.1.- Faunaren kudeaketa eta babesa. Hala Erabilera eta Kudeaketarako Plan Eraentzaile honetan planteaturiko neurriek nola ingurugiroko baldintzek parke naturalean artapen-egoera onean bizi diren espezieen biziraupena bermatzen dutela egiaztatu behar da. 1.1.2.- Erabilera Publikorako Plana: iharduera horren kontrol zuzena burutu behar da bi alderdiri dagokienez: a) Jolas-iharduerak eragiten dituen inpaktuak; b) Bisitarientzako interesguneak eta igurikapenak sumatzea. 1.2.- Natur Baliabideen Antolamendurako Planeko fauna eta floraren katalogoak osatzea, espezieen artapenegoeraadieraziz. 1.3.- Zientzi Aholkamendurako Batzordea eratuko da, zeinek gainikusi eta arautuko baititu parkearen eremuan burutzen diren ikerkuntza-iharduerak. Batzordearen osakideak honako hauek izango dira: Unibertsitateko ordezkaria, Araban ezarrita dauden eta natur ingurunearen azterketa, defentsa, babespen eta artapenean benetakoturiko esperientzia egina duten elkarteetako ordezkariak, parke naturaleko zuzendariartatzailea eta Patronatuko idazkaria. 2.- Neurri komenigarriak. 2.1.- Euskal Autonomi Elkarteak, mendiko estazio meteorologikoei dagokienez, nozitzen duen gabezia kontutan harturik, Lalastran estazio meteorologiko bat ezartzea proposatzen da, Euskal Herriko Meteorologi Zerbitzuarekin koordinaturik. 2.2.- Lurreko ekosistemei buruzko ikerketa zentroa eratzeko aukera aztertu eta baloratuko da.

Gaiarekin lotutako edukiak


Arauaren historia (2)

Eskumenak eta transferentziak

Ez dago lotutako edukirik.

Garrantzi juridikoko dokumentazioa

Ez dago lotutako edukirik.