Ongi etorri Legegunea atarira

ERASKINA Botoak zenbatzeko agirieredua «Chacolí de Getaria-Getariako Txakolina» Jatorrizko Izenaren Kontseilu Arauemaileko kideak aukeratzeko Hauteskunde Mahaiko mahaiburuak eta mahaikideok (eta ikuskatzaileok, baldin badaude) honako hau EGIAZTATZEN DUGU: Gaur egindako bozketako boto-paperak zenbatu ondoren, Hauteskunde Mahai honetan honelako emaitzak lortu direla: Hautesleak:............................................................ Botoa eman duten hautesleak:................................. Balio izan duten boto-paperak: ............................... Balio gabeko boto-paperak: .................................... Zuritzat jotako boto-paperak: ................................. Balio izan duten botoak honela daude banatuta: Eta horrela jasota gera dadin, agiri hau izenpetzen dugu Getarian, 1995eko uztailaren 28an. Hautagai-zerrenda Kopurua letratan Kopurua zenbakitan ................................................................j/a ................................................................j/a ................................................................j/aEusko Legebiltzarrak 1992ko ekainaren 5eko bilkuran onartutako Euskal Baserrialdeko Plangintzan sartzen da Aiako-harria aldea ere, parke natural deklaratzeko egin zen Euskal Herriko alde naturalen katalogo barruan. Deklarazio hori egin aurretik, dena delako aldeko natur baliabideen antolamendurako plana egin eta onartu behar da, Natur Guneak eta Basa Landaretza eta Basa Fauna Babesteko martxoaren 27ko 4/1989 Legean eta, gero, Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legean eskatzen den moduan. Hala, bada, Nekazaritza eta Arrantza sailburuaren 1994ko otsailaren 25eko Aginduaz eman zitzaion hasiera ihardunbide horri. Ihardunbide hori betetzeko, alafede, interesatuei entzun, jendaurrean jarri eta planak ukitzen dituen gizatalde eta erakunde interesatuei aholkua eskatzeko izapideetatik pasa da plan hori. Euskal Autonomi Elkarteko Lurralde Antolaketarako Batzordeak eta Euskal Herriko Natura Babesteko Aholku KontseiluaNaturzaintzak ere egin dituzte 16/1994 Legearen 7. ataleko c) eta e) hizkietan ohartemandako txostenak. Ondorioz, Industri, Nekazaritza eta Arrantza sailburuaren proposamenez, Jaurlaritzaren Kontseiluak 1995eko apirilaren 11n egindako bilkuran aztertu eta onartu ondoren, hauxeXEDATU DUT:Atal bakarra.- Onartu egiten da Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Plana, Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legearen II. idazpuruan ezarritakoarekin bat etorriz. Horretarako, dekretu honen I. eta II. eraskin lez argitaratzen dira, hurrenez hurren, bai arauak eta bai antolamendurako planoa. ALDIBATERAKO XEDAPENA Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legearen 6.2. atalean ezarritakoarekin bat etorriz, Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planean ezarritako zehaztasunetara egokituko dira Donostia-San Sebastián, Hernani, Irun, Oiartzun eta Renteríako udalerriei eragiten dieten lurraldea edo ingurune fisikoa antolatzeko tresnak. Egokitzapen hori egiten ez den artean, planaren zehaztasunak aplikatuko dira kasu guztietan eta, bidenabar, lehentasuna izango dute lurraldea edo ingurune fisikoa antolatzeko tresna horien gainetik. AZKEN XEDAPENA Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitara dadin egunaren biharamunean hartuko du indarra dekretu honek. Vitoria-Gasteizen, 1995eko apirilak 11. Lehendakaria, JOSÉ ANTONIO ARDANZA GARRO. Industri, Nekazaritza eta Arrantza sailburua, JAVIER RETEGUI AYASTUY.I. ERASKINA AIAKO-HARRIA ALDEKO NATUR BALIABIDEEN ANTOLAMENDURAKO PLANA AURKIBIDEAI. IDAZPURUA.- XEDAPEN OROKORRAK. 1. atala.- Antolamendurako planaren izaera. 2. atala.- Antolamendurako planaren helburu orokorrak. 3. atala.- Antolamendurako planaren edukina. 4. atala.- Inguruko biztanleen integrazioa. 5. atala.- Planaren ondorioak. 6. atala.- Aplikazio eremua. 7. atala.- Indarraldia eta plana berrikusi eta aldatzeko baldintzak. 8. atala.- Jarraipena. 9. atala.- Bermeak. 10. atala.- Kalteordainak eta mugak. 11. atala.- Parkearen kudeaketa. 12. atala.- Finantzaketa.II. IDAZPURUA.- ANTOLAMENDUA ETA ARAUAK.I. ATALBURUA.- Erabilpenak eta iharduerak antolatzeko eta baliabideak babesteko helburu, artezpide eta arauak. A SEKZIOA.- Erabilpenak eta iharduerak antolatzeko helburu, artezpide eta arauak. 13. atala.- Industria iharduerak. 14. atala.- Nekazaritza eta abeltzaintza. 15. atala.- Basogintza. 16. atala.- Ehiza eta arrantza iharduerak. 17. atala.- Erauzketa iharduerak 18. atala.- Jolas iharduerak. 19. atala.- Zientzia eta ikerkuntza iharduerak. 20. atala.- Hezkuntza iharduerak. 21. atala.- Eraikuntza eta azpiegituretako iharduerak. 22. atala.- Beste erabilpen eta iharduera batzuk. B SEKZIOA.- Baliabideak babesteko artezpide eta arau orokorrak. 23. atala.- Lurzoruaren babesa. 24. atala.- Baliabide hidrologikoen babesa. 25. atala.- Flora eta faunaren babesa. 26. atala.- Paisaiaren babesa. 27. atala.- Baliabide arkeologiko, antropologiko eta arkitektonikoen babesa.II. ATALBURUA.- Erabilpenak eta iharduerak aldeka antolatzeko helburu, artezpide eta arauak. 28. atala.- Erreserba aldeak. 29. atala.- Babespeko aldeak. 30. atala.- Artapen eraginkorreko aldeak. 31. atala.- Berreskuratzeko aldea. 32. atala.- Abeltzaintza eta basogintza bultzatzeko aldea. 33. atala.- Gailurrak babesteko aldea. 34. atala.- Landazabal aldea. 35. atala.- Azpiegituretako zortasun aldea.III. ATALBURUA.- Ingurugiroarekiko eragina ebaluatzea ezinbestekoa duten iharduerak. 36. atala.- Ingurugiroarekiko eragina ebaluatzea ezinbestekoa duten iharduerak.I. IDAZPURUA.- XEDAPEN OROKORRAK. 1. atala.- Antolamendurako planaren izaera. Honako plan hau Aiako-harria aldeko natur baliabideen plangintzarako tresna da, Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legean ohartemandako ondorioetarako. 2. atala.- Antolamendurako planaren helburu orokorrak. Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planaren helburuak ondoko hauek dira: 1.- Natura babestu eta bertako natur baliabideak zuzen ustiatzea. 2.- Natur baliabideak babestu eta zaintzeaz batera, nekazaritza, abeltzaintza eta basogintza iharduerak elkartuta garatzea. 3.- Alde hori ekologia eta paisaiaren ikuspegitik zainduta dagoen moduan zainduta egoteko nekazaritza, basogintza eta bazka iharduerek izan duten eraginari eustea. 4.- Lurraldeko kudeaketa egiteko, integratu egin behar dira tokiko errealitatea eta bertako biztanleak. 5.- Aiako-harria inguruko biztanleen bizimoduaren kalitatea hobetzea. 6.- Lurraldeaz denek gozatzea eta hezkuntza eta jolaserako eskaintzen dituen aukerez baliatzea. Hartara, hiri inguruneko eguneroko bizitzatik nahiko urruti dagoen landa eta natur ingurunera hurbildu beharko da bere hiri ingurune hori. Jolas erabilpenari dagokionez, ordea, iharduera hori indartu baino gehiago, antolamendu zuzena izan dezan bideratu da Antolamendurako Planaren helburu nagusia; beraz, neurriz azpitik erabiltzen diren jolas eta turismo iharduerak sustatuko dira. 3. atala.- Antolamendurako planaren edukina. Natur Baliabideen Antolamendurako Plana osatzeko, goian aipatutako arauez gain, honako agiri hauek sartzen dira: a) Helburuen eta edukinaren azalpena. b) Inguru fisikoaren inbentario eta analisia. c) Inguru sozioekonomikoaren inbentario eta analisia. d) Baliabideen analisia. e) Informazio guztiaren analisi orokorra. f) Aztertutako alderdi bakoitzari dagozkion planoak. 4. atala.- Inguruko biztanleen integrazioa. 1.- Plan honek inguruko biztanleak integratzeko duen asmoarekin bat etorriz, Natur Baliabideen Antolamendurako Planari eta, egon badago, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planari buruzko etengabeko informazioa izateko sistema eratuko du Parkearen Kudeaketa Organoak. 2.- Inguruko biztanleak parkearen helburu eta dinamikan integratzeko ahaleginak egingo dira, inguruko sozioekonomiaren beharrak aintzat hartuz eta nekazaritzako ustiategien arduradunei, aholkuak eskaintzeko aukera emango duten informazio-bideak ezarriz, batipat, parkearekiko harremanekin loturiko arazoei eta sektoreko problematika orokorrari dagokienean. 5. atala.- Planaren ondorioak. Natur Baliabideen Antolamendurako Plana behin betiko onesteak honako ondorio hauek izango ditu: a) Publizitatea eta, berarekin batera, edozein hiritarrek dokumentazioa kontsultatzeko izango duen eskubidea. Eusko Jaurlaritzako Industri, Nekazaritza eta Arrantza Sailak zehaztuko dituen lekuetan, edonoren esku eta behar bezala legeztaturik egongo den inprimakian kontsultatzekoa alegia. b) Nahitaezkotasuna: plan hau muga izango da lurraldea edo ingurune fisikoa antolatzeko bestelako tresna guztietarako, eta tresna horien zehaztapenak ez dira nahiko izango planaren xedapenak aldarazteko. Lurralde edo ingurune fisikoaren antolamendurako tresnak, Natur Baliabideen Antolamendurako Planarekin bat ez badatoz, plan horri egokitu beharko zaizkio. Egokitzapen hori egiten ez den artean, planaren zehaztasunak aplikatuko dira kasu guztietan eta, bidenabar, lehentasuna izango dute lurraldea edo ingurune fisikoa antolatzeko tresna horien gainetik. c) Natur Baliabideen Antolamendurako Plan honetan markaturiko arau eta artezpideak argibide dira gainerako edozein sektoreko plan edo egitaraurekiko; beraz, antolamendurako planaren zehaztapenak besterik ezean aplikatuko dira. Hala ere, horrek ez du esan nahi aurreko idazatian ezarritakoaren aurka jartzen denik. 6. atala.- Aplikazio eremua. 1.- Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planak Donostia-San Sebastián, Hernani, Irun, Oiartzun eta Rentería udalarrietan du eragina. Hona hemen alde horren mugetan sartzen den eremua: a) Hegoaldeko muga eta Nafarroako mauga bat datoz, hasi Bidasoan eta Hernaniko 20. zenbakiko OPko mugarekin ebakitzen den punturaino. b) Puntu horretatik aurrera, mendi horren Hego, Mendebal eta Ipar mugetatik jarraitzen du mugak Azeri Lepo izeneko mendi-bizkarrera iritsi arte. Urak banatzen dituen lerrotik jarraitzen du Donostia-San Sebastiángo udalerriko mugararte; hortik aurrera, Gipuzkoako Foru Aldundiko Jabetzako Mendiaren mendebaleko mugarekin bat egin arte (Urdaburu Txiki). Mendebaleko muga horretatik jarraitzen du Lujanbioren jabetzako lurretaraino. Jabetza hori inguratzen du 21. zenbakiko OPkin bat egin arte; gero horren mugatik jarraitzen du Mendebalera, Hernani eta Astigarragako udal mugartearekin bat egin arte. Hortik, bada, herriko mugatik jarraitzen du Renteríako 30. zenbakiko OPko mugararte, eta hortik aurrera Iparrera jarraitzen du. c) Iparretik, Mendebal-Ekialde norabidea hartuta, 30. eta 24. OPtatik jarraitzen du mugak, Karrika izeneko errekara heldu arte, eta hortik behera Masburura heltzen da. Puntu horretatik HEra jarraitzen du Bidabietara doan pistatik zehar, 25. zenbakiko OPko mugarekin gurutzatu arte, hortik aurrera 26. zenbakiko OPko aldameneko lurzatietara iritsi arte. Lurzati horietatik jarraitzen du, Alditurri arroa barne hartuta, 22. zenbakiko OPra, hortik Enbidoko hariztira heldu arte. Harizti horren mugatik Irustako elektrizitate zentralera jarraitzen du; hortik aurrera, aldiz, Irungo Udalaren jabetzakoa den Amezti-Untzalia mendiaren mugatik 23. zenbakiko OPko mugara jarraitzen du. Mendi horretatik jarraitzen du bere iparekialdeko mugara iritsi arte; Bidasoara jaisten da hortik, Lastaola errekatik zehar. d) Ekialdeko muga, berriz, Lapurdiko mugak osatzen du, esandako puntu horretatik Nafarroako mugaraino. 2.- Lehen definituriko geografia eremua parke natural deklaratuko da, 16/1994 Legean horretarako aurrikusten denarekin bat etorriz. 7. atala.- Indarraldia eta plana berrikusteko baldintzak. Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Planaren indarraldia epe mugarik gabekoa izango da, baina aldatu eta/edo eguneratu egin ahal izango da, Euskal Herriko Natura Babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legearen 5. atalean adierazitakoarekin bat etorriz. 8. atala.- Jarraipena. Arau hauek, bere helburuak eta artezpideak betetzen direla egiaztatzeko, Antolamendu Plan honi buruzko ihardueren kontrola edo jarraipena egingo du Organo Kudeatzaileak, Parke Naturaleko zuzendari eta zaintzaile denaren bidez. Urteko ihardueren eta emaitzen memoria egin dezanean, jarraipen haren emaitzak jasoko ditu Parke naturaleko zuzendari eta zaintzaile denak, eta aurkitutako azaroak konpontzeko beharrezkoak diren konponbideak proposatuko ditu. 9. atala.- Bermeak. 1.- Babes-helburuen zioz ezar daitezkeen mugen kaltetan jo gabe, Aiako-harria aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Plana eta jarraian adieraziko diren egitekoak elkarrekin ezkon daitezke eta harek bermatu egingo ditu besteok: - Sektoreen arabera eskudunak diren gaietan, Autonomiako Administazioaren, Estatuko Administrazioaren, lurralde historikoetako foru administrazioen eta udal korporazioen eskuduntzak betetzea. - Landa-iharduerak egitea eta bertako baliabideak zuzen aprobetxatzea. - Administrazio eskudunek dituzten ahalmenak, bai desjabetzari dagokionez, bai eroslehentasun eta atzera eskuratzeko eskubideez baliatzekoa ere, parkearen barruko lurren inter vivos kostubidezko eskualdaketa guztietan; edonola ere, desjabetza egitekotan, ezinbesteko ondasunak baino ez ditu hartuko. Horretarako, ondasun horiek zerrenda batean zehaztuko dira, alegazioak egiteko epealdia irekiko zaio. Jabeek edo ukituriko ondasun zein eskubideen beste titular batzuek eta herri-administrazioek, aplikatu behar den arauteria bereziaren ondorioz sortutako gaitz eta kalteengatiko beste kalteordain edo konpentsazio modu batzuk ordaintzeko, elkarrekin adostasunik lortzen ez badute, orduan bakarrik erabiliko dira desjabetzarako ahalmenak. 2.- Lursail publiko zein pribatuan burutu nahi diren iharduera guztietarako, beharrezkoa izango da eskubidearen titularraren edo jabearen adostasun adierazia, indarrean dagoen legeriak Administrazioari emandako ahalmenak erabiltzea baztertu gabe. 10. atala.- Kalteordainak eta mugak. 1.- Bai legebidezko ondare eskubide eta interesak zein jabetza pribatua kentzeagatik gertaturiko errenta galera izango da kalteordainaren xede, Natur Baliabideen Antolamendurako Planak eta, egon badago, parkearen eremuan Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak ezarritako murrizketa edo mugak indarrean jartzeko denean. 2.- Arauak aplikatzearen edo beste edozein arrazoiren ondoriozko kalteak edo errenta-galerak zehazteko, konpentsazio-bide bat ezarriko da Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plan bakoitzean, zeinek zehaztu beharko baitu konpentsazioen zenbatekoa eta konpetsazioak emateko era. Horretarako, honako hauek zehaztu beharko dira: a) Aiako-harriko zonalde bakoitzak berea duen ekoizkortasuna. Basogintzaren kasuan, zonalde bakoitzerako, espezie bat izango da erreferentzia nagusi (teknikoki emankorrena izan daitekeen espeziea). b) Iharduerari loturiko kostuak (kostuak eta jasotako dirulaguntzak hartuko dira kontuan). c) Espero diren diru-sarrerak (merkatuko prezioen arabera). d) Konpentsazioa ordaintzeko era eta epeak. e) Konpentsazioa berrikusteko epeak. f) Konpentsazioekin lortu nahi diren helburuak bermatzen dituzten administrazio klausulak. 3.- Nolanahi ere, konpentsazioak ez dira gauzatzen hasiko harik eta antolamendurako plan honen xedapenen ondorioz errentagarritasuna benetan murrizten ez den arte. 11. atala.- Parkearen kudeaketa. 1.- Aiako-harria parke naturalaren kudeaketa Gipuzkoako Foru Aldundiari dagokio. 2.- Patronatu bat sortu beharko da kontsulta eta lankidetza organo izateko. Hauek guztiok egongo dira ordezkatuta hor gutxienez: a) Eusko Jaurlaritza. b) Gipuzkoako Foru Aldundia. c) Donostia-San Sebastián, Hernani, Irun, Rentería eta Oiartzungo udalak. d) Ukitutako eskubide titularrak. e) Ingurugiroa aztertzen eta babesten, ziurtatutako jokabidea duten elkarteak. f) Nekazaritzako sindikatuak. g) Baso jabeen elkarteak. 3.- Parke naturaleko kudeaketaren arduradun izateko, zuzendari eta zaindari bat izendatuko du foru aldundiak. 4.- Aiako-harrirako Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plana egin behar denerako, ukitutako udalen partaidetza sustatuko da, eta kontuan hartuko dira udalok egindako lanak. 5.- Nafarroako Foru Komunitateko eta Lapurdiko Administrazioarekin lankidetza eta koordinazioa lortzeko bideak bultzatuko dira, Aiako-harriaren eremu mugakideei babes araubide berdintsua emateko. Hartara, hobeto eta zentzuz aprobetxatuko lirateke eremu osoko natur baliabideak. Aiako-harriko naturgunea batera kudeatzea litzateke lankidetza horren azken helburua. 6.- Parkearen Kudeaketa Organoa: a) Antolamendurako plan honetan jasotako helburu, artezpide eta arauak betetzeko arta izango du. Legezkotasun printzipioaren arabera aritu beharko da, administrazioaren iharduerak orokorrean bideratzen dituzten arau eta printzipioen menpe. Nolanahi ere, bere iharduerak arrazoietan oinarritu beharko dira. b) Administrazio egitura bakar bat jarriko du, herritarrekbertara zuzen jo dezaten, informazioa lortu eta parkearekin zerikusia duten administrazio izapideak egiteko. 12. atala.- Finantzaketa. 1.- Aiako-harria parke natural deklaratzeagatik sortutako iharduerei, parkea zaindu eta hobetzeko iharduerei eta obrei, ikerketa lanei eta gastu orokorrei erantzuteko beharrezko diren diru-izendapenak jarriko dituzte beren aurrekontuetan eskuduntzak dituzten administrazioek. 2.- Izango da, halaber, bai erakunde publiko eta pribatuek, bai norbanakoek emandako era guztietako ekarpenak eta dirulaguntzak jasotzerik ere. Hartara, batetik, Natur Baliabideen Antolamendurako Plana, bestetik, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plana, gero, inbertsio egitarauak burutzeko ihardueren garapena eta, azkenik, parkeko organoen ihardungastuak finantzatzeko izango dira bakarrik, eta ez beste ezertarako. 3.- Natur Baliabideen Antolamendurako Planean eta Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean finkatutako artezpideak eta oharpenak praktikan jartzeko inbertsio, iharduera, azterlan eta ikerketa egitarauak egingo dituzte urtero eskuduntzak dituzten administrazioek. Lehen aipatutako egitarauen barruan edo iharduteko plan zehatzen batean Euskal Autonomi Elkarteko Administrazioari dagozkion eskuduntzetako gaiak sartzen badira, hitzarmen bat izenpetu ahal izango dute tartean dauden administrazioek, eta egitarau hori egiteko beharrezko diren finantza baliabideak zehaztuko dira bertan.II. IDAZPURUA.- ANTOLAMENDUA ETA ARAUAK.I. ATALBURUA.- Erabilpenak eta iharduerak arautzeko eta baliabideak babesteko helburu, artezpide eta arau orokorrak. A SEKZIOA.- Erabilerak eta iharduerak arautzeko helburu, artezpide eta arau orokorrak. 13. atala.- Industria iharduerak. A.- ARAUAK. Zona bakoitzerako arauak gorabehera, debekatuta daude, orokorrean, jarraian aipatuko diren industria iharduerak. Horretarako, abenduaren 18ko 1560/1992 Errege Dekretuaz onartutako Ekonomia Ihardueren Sailkapen Nazionala hartzen da erreferentzia izateko (NACE/CNAE): a) Manufakturako industria (D taldea); salbuespen dira elikagai, edari eta tabako industriak (D.A. idazatia) eta egur eta kortxo industriak (D.D. idazatia). b) Elektrizitate energia, gasa eta ura ekoiztu eta banatzea (E taldea); salbuespen dira energia hidraulikoa ekoiztea (E 40.101 idazatia), elektrizitate energia banatzea (E 40.105 idazatia) eta ura hartu, araztu eta banatzea (E 41 idazatia). 14. atala.- Nekazaritza eta abeltzaintza. A.- HELBURUAK. 1.- Aiako-harria parke naturalean burutzen diren landa-iharduerak eta artzaintzarako guneak mantendu eta garatzeko behar diren neurriak sustatzea, modu horretara kultur eta natur balioak artatzen lagunduz. 2.- Egungo ekoizpen-sistemak hobetzea, errentagarritasun ekonomiko handiagoa eta kalitate hobeko produktuak lortzeko, ingurugiroa babestu eta natur ingurunea artatzeko eskakizunekin bateragarriak diren metodoak aplikatuz. 3.- Bazka-baliabideen kalitatea hobetzea, baita aziendaren osasun eta ekoizkortasun baldintzak ere. B.- ARTEZPIDEAK 1.- Parkearen Kudeaketa Organoak nekazaritza eta abeltzaintza erabilpenak manten daitezen jagongo du; hau da, alde horretan tradizioz gauzatu direnak, hots, abereak hazi eta artatzea, beren produktu eta zerbitzuak lortzeko, eta landareak lantzea, basogintza salbu. Erlazaintza ere abeltzaintzaren barruan dagoela ulertuko da. 2.- Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak Aiakoharrikoaziendaren antolamendurako plan bat jasoko du. Hona bertan ukituko diren puntuak: a) Bazka-baliabideen eta bazka-emankortasun potentzialaren kalkulua. b) Larreak sortu eta hobetzea; gutxienez honako puntu hauek landuko dira: - Transforma daitezkeen azalerak zehaztea. - Transformatzeko metodoak zehaztea. - Egun dauden larreetan burutzen diren arta eta hobekuntzak zehaztea. - Abeltzaintzarako beharrezkoak diren azpiegitura berriak konpondu eta eraikitzea. - Abereek osasunaren aldetik bete behar dituzten baldintzak zehaztea. - Abereei debekatu zaizkien zonak zehaztea, zona horiek berriro egoera onera ekarri nahi direlako. - Artzaintzarako aldiak zehaztea, espezieak eta aldeak kontuan hartuta. - Azken lau urteotan Aiako-harrian bazkatu diren abereen bataz bestekoa gutxienez mantentzeko behar diren bazka-baliabideak bermatzeko ihardunbide egokiak zehaztea. - Erlazaintzaren antolamendurako irizpideak. 3.- Abeltzaintza iharduera gauzatzeko erabiltzen diren lurrak dituzten udalerriek, abeltzainen lankidetzarekin batera arituz, iharduera hori antolatzeko behar diren ordenantzak emango dituzte, eta Parkearen Kudeaketa Organoari aurkeztuko zaizkio berak onar ditzan, udalerrien arteko koordinazioa bermatzeko. Onespen hori emateko, bestalde, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plan bakoitzeko Abeltzaintzaren Antolamendurako Planeko artezpideak hartu beharko ditu kontuan Parketako Kudeaketa Organoak. Edonola ere, ordenantza horiek, larreen erabilpenean, lehentasuna emango diete bertako abeltzainei eta eskubide tradizionalak dituztenei, denbora osoz dihardutenei denbora zati batez aritzen direnei baino lehenago. Erakunde horiek arduratuko dira Aiako-harria parke naturalean bazkatzen diren abereen erregistroaz, eta Parkearen Kudeaketa Organoari igorriko zaizkio horren kopiak. 4.- Parkearen Kudeaketa Organoak kontrolatuko du abereen manaiuaren ondoriozko hondakinen isurketa, batez ere abere-osasunerako tratamenduetatik sorturikoak; erakunde horrek, abeltzainekin ados, hondakin horiek ateratzeko behar diren neurriak sustatuko ditu. 5.- Parkearen Kudeaketa Organoak jagongo du bertoko abere arraza eta espezieak manten daitezen, desagertzea eragotziz. 6.- Abeltzainen elkarteak sortu eta ihardunean jartzea suspertuko da; abeltzaintzari buruzko edonolako planak egitean, elkarte horiei kontsultatu beharko zaie. 7.- Nekazaritza eta abeltzaintza ustiategietan, ingurunean eragin txikia duten tekniken erabilera bultzatu eta subentzionatuko da. C.- ARAUAK. 1.- Aiako-harria parke naturaleko larreak erabiltzen dituzten abereek horretarako osasun-arauak bete beharko dituzte, baita aplika dakizkiekeen gainerako xedapenak ere. 2.- Parkearen lur publikoetan kokaturiko larreak erabili, horretarako sortutako erregistroan inskribatutako abereek baino ez dituzte erabiliko. 3.- Ezingo da larre berririk landu %30etik gorako malda duten lurretan; hala ere, salbuespenez bada ere, larre berriak landu ahal izango dira, lurraren ezaugarrien arabera eta zioak azaltzen dituen txostena egin ondoren, Parkearen Kudeaketa Organoak berariazko baimena emanda. Mugak egiteko, heskaiak erabiliko dira. 4.- Larre berrietan, azaleraren %5a gutxienez bertoko hostozabalen zuhaizti txikiak sortzeko gordeko da edo, bestela, hektarea bakoitzeko 25 oineko gutxienezko dentsitatea duen bertoko hostozabalen landaketa egin beharko da. Hostozabalen kokalekua erabakitzean alde ahulak babestea izango da lehentasunezko helburua; alde ahulik ez badago, larreen hobekuntza hartuko da irizpidetzat. 5.- Abeltzaintzarako egin daitezen eraikin berriak, eraikuntzari aplikatzekoak diren arauei lotuta egin beharko dira. Hondakinak eta jarioak tratatzeko proiektua aurkeztu beharko dute sustatzaileek, eta Parkearen Kudeaketa Organoak onartu beharko du. 6.- Suaren erabilpen estentsiboa debekatu egiten da. Hondakinak pilatan metatu ondoren eta Parkearen Kudeaketa Organoak beren beregi emandako baimena eduki ondoren bakarrik erabili ahal izango da sua, eta egun berean gainera. Nahitaezkoa izango da suteen kontrako gorde-indar batek jagotea, eta suak guztiz itzalita egon beharko du ilundu baino ordubete lehenago. 15. atala.- Basogintza. A.- HELBURUAK. 1.- Aiako-harria parke naturalean egun zuhaitzez jantzita dagoen azalerari eustea, zuhaiztietatik lor daitezkeen era guztietako onurak kontuan hartuta. 2.- Ahal den neurrian, bertoko zuhaitz espezieez betetako azalerak zabaltzea, batez ere titularitate publikoko lurretan. Hazkunde arin eta ertaineko espezieen birbasoketak egitekotan, behar adinako ekoizpen-ahalmena duten aldeetara eta iharduketa horiek eragin nabarmenik sortzen ez duten aldeetara mugatzea, edota lurrak atondu eta hobetzeko edo espezie klimazikoak lortzeko bitarteko maila diren neurrian, horrelako birbasoketen beharra duten aldeetara mugatzea. Alde horietan, kudeaketa hobetzera eta ekoizkortasuna handiagotzera jotzen duten neurriei lehentasuna ematea. 3.- Parke naturaleko zuhaztien hazkuntza eta osasun egoera ona jagotea. 4.- Gehienbat natur ingurunea artatzera zuzendutako kudeaketa burutzea. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Basogintzarako Antolamendu Proiektuak eta Kudeaketarako Plan Teknikoak egitea sustatuko da, bai mendi publikoetan zein norbanakoen mendietan. 2.- Baso-ingurua hobetzeko gaiei buruzko ikerketa bide bereziak sortuko dira. Hona gaiak: basoizurriteen kontrako borroka biologikoa egitea, gaisotasun eta kalte abiotikoak sumatu eta haien kontra borrokatzea, baso-txirpiak eta mindegiak sortzea, makineria arina erabiltzea, eta abar. 3.- Baso-lanak jagoteko eta burutzeko dauden benetako beharrizanei egokituko zaizkie basabideen kopurua eta egikera. 4.- Irizpide teknikoak, ekonomikoak, ekologikoak eta paisaiari buruzkoak kontuan harturik emango dira zuhaitzak ebakitzeko baimenak. 5.- Zuhaiztien mugetan, ahal den neurrian, baztertu egingo dira lerro zuzenak, hala espezie ezberdinak erabiltzean nola ebaketetan eta suebakiak egitean. 6.- Bertoko landaretza errespetatuko da, batez ere ibar eta ur bazterretan. Hortaz, ebakitzeko baimenak bereziki murriztuak izango dira ur bazterreko basoen kasuan, makal eta platano basoak salbuetsita. 7.- Parke naturalen barruan egin daitezen birbasoketetan bertoko espezieak erabiltzeko ahalegina egingo da, batez ere onura publikoko lurretan. 8.- Baso-ustiategietan, ingurunean eragin txikia duten teknikak erabiltzea sustatuko da, hala nola ebaketaren hondarrak mekanikoki suntsitzeko makineria erabiltzea. 9.- Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak arautuko ditu parkearen barruan kokatutako lurretan egin beharreko oihan eta birbasoketa lanetarako dirulaguntzaaraubidearenespezialitateak, jabeak beren mendiak birbasotzera eta egoera onean gordetzera bultzatzeko xedeaz. 10.- Birbasoketa egiterakoan espezieak nahasteari emango zaio lehentasuna. 11.- Zuhaiztiak oihaneko artzaintzarako erabil daitezen bultzatuko da, beti ere horrek zuhaitzen birsorketari kalterik ekartzen ez badio. 12.- Erretzeko arrisku handiko landaretzaz betetako alde handietan tartekaturik, errekortasun urriko landareerakuntzakegon daitezen bultzatuko da. 13.- Antolamenduaren menpeko mendietan antolamenduaren irizpideei jarraituko zaie. Antolamendurako irizpideak berrikusteko edo beste antolamendu batzuk gertatzeko, kasuan kasuko mendi zerbitzuaren, jabearen eta parkearen zuzendaritzaren adostasuna lortu beharko da. 14.- Udalek erosketa eta trukaketetarako planak egin ditzaten bultzatzeko behar diren prozesuak definituko dira. C.- ARAUAK. 1.- Basogintza lanak egiteko makineriaren erabilera araututa geratuko da. Horretarako, ondoko arau hauei jarraituko zaie: a) %50etik gorako maldetan ezin izango da inolako makina autopropultsaturik erabili pistetatik kanpo. b) %30etik %50era bitarteko maldetan, zuloak eta belar-sastraken garbiketa egiteko eta produktuak basotik ateratzeko erabili ahal izango da makineria. c) %30etik beherako maldetan baimenduta dago makinak erabiltzea, baina ez da baimenduko lurrean eta paisaian eragina duen baso-lanik egitea, hala nola goldehegalazegindako zorupeberriketa, mailakaketa edo ildokaketa. d) Esku-makinak edozein maldatan erabili ahal izango dira. e) %50etik beherako maldetan eskuz egindako lanak sarituko dira. 2.- Debekaturik dago edozein zuhaitz ebakitzea Parkearen Kudeaketa Organoaren berariazko baimenik gabe. 3.- Hazkunde moteleko bertoko espezie naturalez jantzitako mendietan ezin izango da erabateko ebaketa edo erabilpena aldatzeko baimenik eman. 4.- Parkearen Kudeaketa Organoak ebaketa eta erauzketarako metodoak eta garaia mugatu egin ahal izango ditu. Ingurugiroan eragin handia duen aprobetxamendurik egonez gero, aprobetxamendua geldiarazi ahal izango du Parkearen Kudeaketa Organoak, parkearen oharpen, helburu eta iharduteko moduekin bat datorren eran egin arte. 5.- Basoaren jabeak, bi urteko gehienezko epean, erabateko ebaketa jasan duten lurrak birbasotu egin beharko ditu, erabilpena aldatzeko baimenik izan ez badu. 6.- Debekaturik dago birsorketa edo birbasoketa prozesuan dauden lurretan abereak sartzea. 7.- Birbasoketa guztietarako, beharrezkoa izango da Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena izatea. 8.- Konifero basoetan bertoko hostozabalen baso lineal edo zuhaizti txikiak era daitezen beharrezkoak diren neurriak hartuko ditu Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak, aniztasun ekologikoa eta paisaiarena eta basa-faunarentzako babesa bermatzeaz gain, suteen aurkako berezko hesi izango baitira. Arau hauek aplikatzerakoan, oro har, ahaleginak egingo dira baso sailaren %5etik gorako azalerarik ez ukitzeko, bereizgarri fisiko saihestezinak biltzen direnetan salbu, ubideen mugakide diren lursailen kasuan, adibidez. 9.- Egurra ateratzeko bideen trazaketa egiterakoan, %12tik gorako maldak ekidin beharko dira pistetan, baina salbuespen batzuetan muga hori gainditu egin ahal izango da paisaiari eragin kaltegarriak ekiditeko xedeaz. Bide horiek ur-pasabideak eduki beharko dituzte lurrak berezko dituen ur hustubideetan, bai iraunkorretan bai sasoikoetan, eta udal bide edo mendiko bide nagusiekiko lotuneak Parkearen Kudeaketa Organoari kontsulta egin ondoren egin beharko dira, pasabideen egikerarik onena zehazteko xedeaz. Pistak eraiki eta konpontzean enparatzen diren gaien biltegiratzea zorroztasunez kontrolatuko da. 10.- Debekatuta dago suaren erabilpen estentsiboa. Hondakinak pilatan metatu ondoren eta organo eskudunaren beren beregiko baimena eduki ondoren bakarrik erabili ahal izango da sua, eta egun berean gainera. Nahitaezkoa izango da suteen kontrako gordeindar batek jagotzea, eta suak guztiz itzalita egon beharko du ilundu baino ordubete lehenago. 11.- Aprobetxamenduaren egileak ongitu edo kendu beharko ditu edozein eratako basoaprobetxamenduak lurrean, ubideetan, azpiegituretan edo bideetan eragindako kalteak eta sortutako ondakinak, aprobetxamendua amaitu eta 6 hilabetetik gorakoa izango ez den epean. Parkearen Kudeaketa Organoak, aprobetxamenduaren emakidarako prozesuan, fidantza bat ezarriko du aipatutako ongitze hori bermatzeko izan dadin, beste erakunde eskudunen batek fidantza hori aldez aurretik eta kontzeptu beragatik ezarri ezik. 16. atala.- Ehiza eta arrantza iharduerak. A.- HELBURUAK. 1.- Aiako-harria parke naturalean burutzen den ehizak ondoko helburu hauek bete beharko ditu: a) Orokorrean fauna babestea, espezieen sanitateegoera eta egoera genetikoa zainduz. b) Faunaren biztanleria kontrolatzea, biztanleria horren eta bizi diren natur eta giza ingurunearen arteko oreka lortzeko. 2.- Aiako-harria parke naturaleko kirol arrantza arautzea; eta jarraian adieraziko diren helburuez zuzenduko da: a) Ibaietako ubideen eta ur bazterren egitura eta uren kalitatea artatzea. b) Uretako fauna, bere aniztasuna eta edukin genetikoa babestea. c) Uretako fauna kudeatzea, faunaren eta natur ingurunearen arteko oreka lortzeko. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen lurralde osoa ehizaren kudeaketarako unitate bat da. Kudeaketa Organoa eta zerbitzu teknikoa arduratuko dira ehiza-espezieen aprobetxamendu eta artapen egokia burutu dadin, lurraren titularrekin eta ehizarako eskubideen esleipendunekin ados jarrita. 2.- Parkearen Kudeaketa Organoak iharduera hori antolatzeko plan teknikoak prestatuko ditu, parkean burutzen diren gainerako ihardueretan, jolas ihardueretan batipat, ehizak eragin ditzakeen elkarnahasteak ahal den gehienean gutxitzeko neurriak proposatuz. Hauek dira plan horretan jaso beharreko puntuak: - Hasiera eta amaierako egunak. - Parkea zonatan banatuko da ehizarako eta arrantzarako. - Ehizamotak. - Ehiztariek eta arrantzaleek kudeaketan izango duten partaidetza. - Jolas iharduerekin izango duten koordinazioa. Plana egiten parte hartuko dute zonako ehiztari eta arrantzaleen sozietateek, Parkearen Kudeaketa Organoak finkatu dezan sistemaren arabera. Patronatoak onartu beharko du plan hori. 2.- Ezkutuko ehizaren aurka eraginkor burrukatzeko eta indarrean dauden arauak eta ehizarako plan teknikoak betearazteko beharrezkoak diren baliabideak emango zaizkio Parke Naturaleko jagoleari. C.- ARAUAK. 1.- Ehizak parkeko biztanlerien biziraupenerako arriskurik ekartzen ez duenean, zenbait espezie ehizatu egin ahal izango dira indarrean dagoen legeriaren arabera, baina mugak jarriko dira kupo, data eta tokiei dagokienez, antolamendurako plan honen helburuekin bat etorriz. 2.- Aiako-harria parke naturalaren barruan sartutako lurrek ehiza-araubide bereziaren menpeko lurren kalifikazioa izango dute. Bestalde, Parkearen Kudeaketa Organoak izango du ehizarako aukerak eskaintzeko ardura; eta ahal den neurrian, udalen interesei eta lurren jabeenei emango die lehentasuna. 3.- Gaur egun parke naturalean bizi izaten jarrita dauden hegazti eta arrain espezietako beste buru batzuk sarrarazteko, ordea, Parkearen Kudeaketa Organoaren berariazko onarpena behar da; eta buru horiek sarrarazteak izan dezakeen eragina aztertu beharko da aurretik. 4.- Gaur egun Parke Naturalean bizi ez diren espezieak sarrarazteko edo berriro sarrarazteko, horretarako plan teknikoa beharko da. Plan horretan, gutxienez, helburuak azaldu, espezieak sarrarazteak ingurugiroan izan dezakeen eragina ebaluatu eta espezie horren jarraipen eta kontrolerako plana egin behar dira eta, gainera, Parkearen Kudeaketa Organoaren onarpena izan behar du. 5.- Zenbait espezie harrapatzea edo beren bizilagun kopuruak gutxitzea aholkatzen duen biologia, zientzia edo teknika arloko arrazoirik dagoenean, Parkearen Kudeaketa Organoak emango ditu horretarako behar diren baimenak, eta berak ezarriko ditu kasu bakoitzean aplika daitezkeen baldintzak. Ezin izango da inola ere baimendu aukerabiderik gabeko harrapaketarik, espezieei kalterik egiten ez dieten harrapaketa zientifikoak salbuetsita. 6.- Aiako-harria parke naturalaren Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak urtegia eta ibaien tarte batzuk arrantzarako erabiltzeko aukera har dezake kontuan; baina, bertan bizi diren arrainen egoerak eskatzen dituen mugekin izango da hori, eta parkearen didaktika eta jolas egitarauari laguntzeko izan dadin. 7.- Debekatu egiten da parkearen eremuan dauden ubideetan arrainetan egitea. 8.- Harik eta Parkearen Kudeaketa Organoak egin beharrekoak diren harrapaketa planen bidez parkeko ehiza eta arrantza arautzen diren artean, Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Urteroko Gebenaldi Aginduak izango dira arautzaile; eta erakunde horrek hartu ahal izango ditu ehiza eta arrantzako baliabideen antolamendurako beharrezko diren berariazko neurriak. 17. atala.- Erauzketa iharduerak. A.- HELBURUA Baliabide geologikoak zuzen aprobetxatzeko kontrola egitea. B.- ARTEZPIDEAK 1.- Baliabide geologikoak zuzen aprobetxatzeko kontrola Parkearen Kudeaketa Organoak egingo du. 2.- Baliabide horiek ustiatzerakoan sortutako eragina ahal denik txikiena izateko beharrezko neurriak hartuko dira. 3.- Parkearen Kudeaketa Organoak arautuko ditu aprobetxamendurako metodoak, erauzketa ihardueren artean eta parkean egiten diren beste ihardueren artean interferentziarik egon ez dadin. C.- ARAUAK 1.- Debekatuta uzten dira erauzketa iharduerak; salbuespen izango dira, hala ere, Eusko Jaurlaritzak Euskal Autonomi Elkartearentzat interesgarri direla deklaratzen dituenak. Halako kasuetan Parkearen Kudeaketa Organoak ikuskatuko ditu iharduera horiek, erauzketa bakoitzerako plan teknikoan ezarritako zehaztapenak estu-estu betetzen direla bermatzeko; eta berak egin beharko du informea, eskuduntzak dituen organoak onartu aurretik. 2.- Parkearen Kudeaketa Organoak egin beharko du informea ikerketa baimenak emateko. Bestalde, ikerketa baimen bat gauzatzerakoan iharduera horiek inguru fisikoan edo zuhaitzetan aldaketak sortzeko modukoak badira, kudeaketa organo horrek onartu beharko ditu iharduerok. 18. atala.- Jolas iharduerak. A.- HELBURUAK. 1.- Jolas erabilpen estentsiboa bultzatzea, jendea Aiako-harria natur ingurunera hurbil dadin ahalbidetzen duen eran. 2.- Naturaren gozamena natur ingurunearen artapenaren eta inguruaren garapenaren ondoriozko beharrizanekin bateragarria egitea. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Edozelako jolas iharduera burutzeko, iharduera korren kokapen eremua egokitu, zaindu eta sustatzeko eta horren berri emateko lanak egin behar dira, hain zuzen iharduera hori zuzen bete ahal izateko. 2.- Ibilbide sare orokor bat eratuko da motordunentzat ez den bide-jolasa bultzatzeko xedeaz. Zeregin horretarako, inguruko mendizale elkarteak eta Euskal Mendizale Federakundea kontsultatuko dira. 3.- Aparkatzeko baimendutako lekuetan baino ezingo dira utzi ibilgailuak. 4.- Beste ibilbide batzuk erabil daitezen ahaleginak egingo dira: magalaren erditik doazen bideak, arro barrenekoak, ferra formakoak, etabar. 5.- Balio ekologiko urria izateaz gain, erabakitzen den pertsona kopurua hartzeko behar adinako tamainu eta edukiera duten aldeetan ezarri beharko dira antolaturiko kanpalekuak; edonola ere, ez da gomendatzen taldeak 40 pertsonatik gorakoak izatea. Kanpamendu bat egiten denetik bestea egin artean gutxienezko atseden aldi bat emango zaio alde horri. 6.- Ingurunean eraginik ez duten kirol iharduerak suspertuko dira. 7.- Fauna eta florarako arriskurik ez dagoen aldeetan, eskalada arautuko da, arlo hori dagokion federakundearekin koordinaturik. 8.- Inguruneari buruzko heziketa egitarauak prestatuko dira parkera doazenei eskaintzeko. 9.- Parketik kanpoko eremuko udalekin koordinazio lana egingo da, jolas erabilpen intentsiboak eremu horretara bideratzeko. Hartara, jendearen joerak desbideratzeko inguru sare bat prestatu beharko da, oinarrioinarrian aldamenetako inguruetan jolas zerbitzuak eskaini ditzaten. Beraz, jolas eta abeltzaintzako ihardueren arteko interferentziak ahal denik eta txikienak izateko beharrezkoak diren azpiegiturak sortzera bultzatuko dira parkearen aldamenetako udalak. C.- ARAUAK. 1.- Honako alderdi hauek arautuko dira Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean: a) Era hauetako iharduerak: - kanpamentu kontrolatuak; - picnic; - antolaturiko kanpamentuak. b) Ehiza ihardueren koordinazioa. c) Jolas helburuetarako sua erabiltzeko baimendutako tokiak. d) Aparkalekuak. e) Ingurugiroari dagokionez, eragin handiak eta larriak jasaten dituzten aldeak berreskuratzea. f) Aldibaterako eraginen ondorioak ezabatzea. g) Aterpeei buruzko arauteria. h) Zarata mailak arautzea. 2.- Aterpeak handitzeko, berregituratu edo berritzeko, eta eraikitzeko, Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena beharko da. 3.- Lurralde osoan egongo da debekaturik egurra jolas helburuetarako ebakitzea (eraikuntza, suteak, eta abar). 4.- Parkearen Kudeaketa Organoak edozein jolas iharduera debekatu ahal izango du, beste iharduera batzuen garapen zuzena eta/edo ekosistemen funtzionatzeko modua funtsean aldatzen badu. 5.- Eremu horretan jagote, zaintza eta mantenimendu zerbitzu bat jarriko da, baimendutako iharduerak zuzen betetzen direla kontrolatzeko. 6.- Parkearen Kudeaketa Organoaren baimenik gabe erreketan egin daitezen kirol iharduera guztiak debekatuta daude, kanaberazko kirol arrantza izan ezik. 7.- Debekatuta dago Aiako-harria parke natural barruan ibilgailuak aparkatzea; hala ere, salbuespen izango dira iragaite askeko bideetan horretarako prestatutako guneak eta Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean zehaztutako toki baimendunak. 8.- Oinezkoek parke naturaleko pistak, bideak eta bidezidorrak erabili ahal izango dituzte, baina kudeaketa organoak egoki iritzitako mugak jarri ahal izango ditu. D.- ALDIBATERAKO ARAUAK. Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plana onetsi arte, ondoko arau hauek aplikatuko dira: 1.- Picnic intentsiborako iharduera baimendu eta kontrolatu egingo da, egun azpiegitura duten jolas aldeguztietan. 2.- Parkearen Kudeaketa Organoari eskabidea egin ostean baizik ez da emango kanpamendua jartzeko baimenik. Erakunde horrek erabakiko ditu egoteko lekua eta denbora, baita baimendutako kanpamendu kopurua ere. 3.- Erreserba eta berreskuratzeko alde lez zehaztutako aldeetatik kanpora baino ez da antolatutako kanpamenduak jartzeko baimenik emango, aldez aurretik Parkearen Kudeaketa Organoari eskabidea eginda. Erakunde horrek erabakiko ditu kanpamenduaren tokia, iraupena eta egunak, baita kanpamenduetara doazenen kopurua eta kanpamenduen arteko gutxienezko distantzia ere. 4.- Picnic egiteko baimendutako eremuetako aldamenetan, Parkearen Kudeaketa Organoak zehatzmehatz adierazitako lekuetan, ibilgailu kopuru zehatz bat aparkatzeko baimena emango da, baita kontrolatu ere. 5.- Egun jolas erabilpenerako dagoen ekipamendua kontrolatu eta mantendu egingo da (iturriak, seinaleak, picnic aldeak, eta abar). 6.- Azpiegiturak dituzten jolas eremuetan sua egiteko jarritako egituretan bakarrik baimenduko da sua egitea (barbakoa finko edo eramankorrak eta gas aparatuak). Gazteen kanpamenduetarako aldeetan, Parkearen Kudeaketa Organoak arautuko du suaren erabilera. 19. atala.- Zientzia eta ikerketa iharduerak. A.- HELBURUAK. 1.- Babestutako naturguneko prozesu naturalen dinamika edo eboluzioa ezagutzea. 2.- Euskal Herriko historiaurre eta historia hobeto ezagutu daitezen laguntzea. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Aiako-harria parke naturaleko natur inguruneari eta bere berezitasunei buruzko ikerketa lanak egiteko laguntza emango da. 2.- Parke naturalaren inguruan burutzen diren zientzia edo ikerketa lan guztietan, natur ingurunean ahalik eta eraginik txikiena duten teknika eta metodoak erabiliko dira. 3.- Zientzia Aholkamendurako Batzordea eratuko da, parke naturalean burutzen diren zientzia iharduerak ikuskatzeko. Batzorde horrek erabakiko du dena delako ikerketa berebiziko garrantzizkoa den eta interesgarria denentz. 4.- Euskal Autonomi Elkarteko mendialdeei buruzko meteorologiako datu gutxi daudenez, goi aldean meteorologiarako estazio iraunkor bat jartzea aztertuko da. 5.- Egindako azterlan guztien kopiak bilduko dituen gordailu bibliografikoa osatuko da, azterlan horiek artxiba eta kontsulta daitezen. C.- ARAUAK. 1.- Parke naturalean burutzen diren zientzia edo ikerketarako iharduera guztietarako Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena behar da, eta iharduera burutzen den herriko udalak haren berri izan behar du. 2.- Zientzia edo ikerketa helburu izanik, parketik edozein gai hartu edo biltzeko, Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena behar da, eta horren berri eman beharko zaio kasuan kasuko udalerriari. Bilduko den kopurua txikia izango da eta gordailutzat hartuko da. 3.- Zientzia edo ikerketa iharduerak burutzeko denean, iragaite murriztuko bideetatik gaiak eta pertsonak garraiatzeko iragaite-haizugo bereziak eman ahal izango dira. Era berean, kanpamenduak eta beharrezko diren beste azpiegitura batzuk jartzeko baimena eman ahal izango da, horretarako gaitu ez diren aldeetan, beti ere aldi baterako eta, ikuspegiari zein ekologiari dagokionez, ahalik eta eraginik txikienarekin. 4.- Parke naturalean burututako ikerketen arduradunak, bestalde, aurretik zeuden natur baldintzak berreskuratzeko behar diren lanak egin beharko ditu. 20. atala.- Hezkuntza iharduerak. A.- HELBURUA. Naturako ingurunera hurbildu behar da jendea, ingurune horri buruz dakitena gehiago zabaltzeko eta, batez ere hiriko biztanleen kasuan, natura artatu beharraz jabetu daitezen. B.- ARTEZPIDEAK. Aiako-harria parke naturaleko natur eta kultur ondarearen balioak jendartera hedatzeko behar diren informazio eta heziketa azpiegiturak antolatuko dira. C.- ARAUAK 1.- Parkearen «Jolas Erabilpenerako Plan» bat finkatu beharko du Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak, martxan jarri behar diren iharduerak eta horiei loturiko azpiegiturak bertan jasoaz. 2.- Parkearekin zerikusirik ez duten pertsona edo erakundeen menpeko hezkuntza azpiegiturarako edozein instalazio jartzeko, Parkearen Kudeaketa Organoari eskatu beharko zaio baimena: eraikinak, panelak, seinaleak, eta abar. 21. atala.- Eraikuntza eta azpiegituretako iharduerak. A.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parke naturaleko natur eta kultur ingurunea babestu egingo da, egun dauden azpiegiturek paisaian duten eragina gutxitzeko behar diren konponketa lanak burutuz, lan horiek beharrezkoak direnean. 2.- Egun dauden azpiegiturak, beharrezkoa bada, faunarentzat egokituko dira. 3.- Eraikuntza eta azpiegitura berriak parke naturalaren ingurunean integratu beharko dira, ekar litzaketen eraginak ahal denik eta txikienak izan daitezen. 4.- Aiako-harria parke naturalerako bideazpiegitura plana prestatuko da, eta bertako bide sarerako plangintza osotua burutuko da. B.- ARAUAK. 1.- Aiako-harria parke naturaleko bide, errepide eta pistak era honetan sailkatuko dira: a) Iragaite askea: errepideak eta auzo eta bakarturiko baserrietara heltzeko bideak. Bide horietan, aplikatzekoak diren arauek bakarrik mugatuko dute iragaite eta estazionamendua. b) Iragaite baimendua: Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean zehazturiko jolas aldeetara doazen parke naturaleko pistak eta bideak. Bide horiei dagokienez, Parkearen Kudeaketa Organoak beharrezkotzat jotzen dituen mugak jarri ahal izango ditu. c) Iragaite murriztua: gainerako pista eta bideak. 2.- Motoredun ibilgailuek badute iragaite aske eta iragaite baimendun lez sailkatutako bideetan ibiltzeko baimenik, nahiz eta ezarritako mugapenen barruan izan behar den. 3.- Iragaite murriztuko bideak parkeko zerbitzuetarako (jagotea, sorospena, salbamendua...), abeltzaintza eta basogintza erabilpenetarako eta mendiko aterpeetako zerbitzuetarako bakarrik erabili ahal izango dira, baita Parkearen Kudeaketa Organoak baimendutako beste batzuetarako eta Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean ohartemandakoetarako ere. Hartara: - Baso edo abereen jabeak eta aterpeen arduradunak horretarako sortuko den erregistro batean inskribatu beharko dira. - Aurreko puntuan sartuta ez dauden gainerako erabiltzaileek iragaiteko baimena eskatu beharko dute parkeko bulegoetan edo dagokien udalean. Baimen hori egun kopuru mugatu baterako emango da, gidari eta ibilgailu zehatz batentzat, eta noraino iritsi daitezkeen adierazita. 4.- Aparkalekuen diseinua jolas aldearen edukieraren arabera egingo da, eta paisaian izan lezaketen eragina ekiditeko ahaleginak egingo dira. 5.- Debekatu egiten da autobideak, autobiak, bide azkarrak eta errepideak eraikitzea. 6.- Debekatuta dago trenbide, funikular edo antzerako lineetarako azpiegiturak eraikitzea, parke naturalaren berezko iharduerekin zuzenean lotuta ez badaude. 7.- Pista berri bat zabaltzeko, beharrezko izango dira Parkearen Kudeaketa Organoaren baimen eta onespena, sustatzaileak txosten bat aurkeztu ondoren; txosten horretan beste bide berri baten beharra bidezkotu beharko da, lortu nahi diren helburuak betetzeko nahiko ez direlako orain dauden bideak; horrez gain, diseinu batzuk aurkeztuko dira aukeran, obraren eragina ebaluatuko da eta ingurugiroan obrak sor lezakeen eragina ahal denik eta txikiena izateko behar diren neurriak proposatuko dira. Pistaren trazaketan, %12tik gorako maldak saihestu egin beharko dira; baina salbuespen batzuetan muga hori gainditu egin ahal izango da paisaiari eragin kaltegarriak ekiditeko xedeaz. Urpasabideakgainditzeko, hala iraunkorrak nola sasoikoak, obra egokiak egingo dira. Pistak eraiki eta konpontzean enparatzen diren gaien biltegiratzea zorroztasunez kontrolatuko da. 8.- Edozein erakunde publikoren menpeko errotuluak bateratu egin beharko dira eta pribatuak direnak Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak arautu beharko ditu. 9.- Parkearen Kudeaketa Organoak baimendu eta arautu beharko ditu «Azpiegituretako Zortasun Aldean» kokaturik ez dauden seinale, bide-marka, errotulu, oraigarrizko plaka edo monumentu edota mendiko buzoi guztiak. 10.- Ez da onartuko parke naturalarena ez den inolako publizitaterik. 11.- Merkataritza-establezimendu edo jatetxeen izena adierazten duten iragarkiak ez dira «Kanpoko publizitate» tzat hartuko. Iragarki horiek, dena dela, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak zehaztuko dituen eta parkearen estetika orokorrarekin bat etorriko diren tamainu, mota eta abarrei buruzko irizpideetara makurtu beharko dira. 12.- Azpiegitura linealen zortasunei loturiko lurretan egiten diren instalazioak, bada, aplikatzekoak diren arauetan ezarritakoari lotuko zaizkio. 13.- Energia eta jariokinen garraiorako eta telekomunikazioko seinale edo antzekoetarako ez da baimenduko airetiko azpiegitura berririk eraikitzerik; azpiegiturok, ordea, lurpean jarri beharko dira. Salbuespen gisa, debeku horretatik kanpo geldituko dira honako hauek: a) Egun dauden azpiegitura eta eraikuntzei zerbitzua eman edo parke naturaleko zerbitzurako direnak, Parkearen Kudeaketa Organoak baimena eman eta gero. b) Eusko Jaurlaritzak Euskal Autonomi Elkartearen interes orokorrekotzat jotzen dituen azpiegiturak. 14.- «Azpiegituretako Zortasun Alde» lez zehaztutako aldetik kanpo, debekaturik egongo da eraikinak egitea Bidasoa, Urumea eta Oiartzun ibaien ubidearen alde bietako 50 m-ko lurretan, Añarbe, Endara eta Errolasarko ibaien ubidearen alde bietako 25 mko lurretan eta Añarbeko urtegia inguratzen duen 200 mko lur aldean. Urak babestu eta aprobetxatzeko diren eraikin edo instalazioak eraiki ahal izango dira, baita egun dauden eraikinak eraberritu ere. 15.- «Azpiegituretako Zortasun Alde» lez zehaztutako aldetik kanpo eraikuntza berriak instalatzeko, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak jarriko ditu arauak edo, horrek ezean, ukituriko udalerriko ordezko arauek, baina Parkearen Kudeaketa Organoaren onarpenaz. Ez da inola ere baimenduko lehenengo sektoreari loturik ez dagoen egoitzarako eraikuntza berririk. 16.- Ukituriko udalerriko ordezko arauez arautuko dira egun dauden eraikuntzetan burutu behar diren iharduketa guztiak. C.- ALDIBATERAKO ARAUAK. Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Plana onetsi arte, ondoko arau hauek aplikatuko dira: 1.- Udalerri bakoitzeko ordezko arauez arautuko da azpiegitura berriak eraikitzea. 2.- Iragaite baimenduko bidetzat ondoko leku hauetara heltzen diren tarteak hartuko dira: a) Listorretatik Susperregira. b) Ugaldetxotik Bidegurutzetara Aparraingo bidean. 3.- Pistetan bizikletaz ibili ahal izango da, baina bertatik irten gabe. 22. atala.- Beste erabilpen eta iharduera batzuk. A.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen helburuetarako ez da egokia iharduera militarrak egitea. 2.- Izurriteen aurrearreta eta kontrolerako teknika biologikoak suspertu eta subentzionatuko dira. 3.- Parke naturalean bete dadin edozein iharduerak ondorio negatiborik sortzen badu herriko edo norbanakoen ekonomiarako, kalteordainak eman beharko dira. B.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago ibaien ubideetatik legarrak eta hareak ateratzea, ubidea behar bezala mantentzeko beharrezkoa izan ezik; halakoetan, Parkearen Kudeaketa Organoaren berariazko baimena beharko da. 2.- Debekaturik dago toki irekietan sua piztea, jolas-, abeltzaintza- eta baso-ihardueretan jasotako salbuespenetan ezik. 3.- Debekaturik dago, ihes libreko ibilgailu, megafono, turuta, musika tresna, irrati edo antzekoak gogaikarria den bolumenean erabiliz, parke naturaleko baretasun eta lasaitasuna urratzea. 4.- Sute baten ostean debekaturik egongo dira erabilpenaldaketaguztiak, sutea baino lehen zuhaitzik ez zuten lurren basoketa egitea ezik. 5.- Debekaturik dago motoredun edo/eta mekanikoak diren tresnak behar dituen edozein kirol saio egitea, errepideetan egiten direnak izan ezik; baina, horretarako, Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena behar da. 6.- Debekaturik dago zarramarra, eskonbro, zabor eta edozein motatako isurgai horretarako propio prestatu diren lekuetatik kanpo botatzea. 7.- Debekaturik dago biziraupen ariketak egitea. 8.- Edozein gai kimiko erabiltzea -bere dosia eta aplikatzeko modua, landare zein abere sanitatezko helburuekin, zomorrohilkari, belarrilkari, ongarri edo emendagarri organikoak izan-, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean ezarritako artezpideekin bat etorriz gauzatuko da, erabilera horri aplikatu behar zaizkion arauetan xedaturikoari lotuta, edonola ere. 9.- Debekaturik dago isurtegiak eta zabortegiak jartzea eta txatarrak pilatzea. 10.- Debekaturik dago hiri eta industriako honadakinak, pilatu, utzi eta desagertzeko instalazioak jartzea. B SEKZIOA.- Baliabideak babesteko helburu, artezpide eta arau orokorrak. 23. atala.- Lurzoruaren babesa. A.- HELBURUAK. 1.- Lurzoruaren baliabideak artatzea. 2.- Aurrearretazko neurriak hartzea, lurzoruaren galerak aurrera jarraitu ez dezan. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen Kudeaketa Organoak lurzoruaren baliabideak arta daitezen jagongo du, galerak ahal denik eta txikienak izateko behar diren ekintzak burutuz. 2.- %50etik gorako malda duten azalerak zuhaitzez estaltzera joko da. C.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago lurzorua ezertan higitzea, baimendutako ihardueretarako beharrezkoak direnak izan ezik -abeltzaintza, nekazaritza, basogintza, eraikuntza edo azpiegiturak egiteko-. Parkearen Kudeaketa Organoak beste iharduera batzuk baimendu ahal izango ditu, interes orokorrak horrela eskatzen duenean: zundaketak, zientzia ikerketak, eta abar. 2.- Parkearen Kudeaketa Organoak edozein iharduera egitea arautu dezake, baita debekatu ere, ezin onar daitezkeen lurzoru-galerak edo lerradurak gertatzen diren lekuetan. 24. atala.- Baliabide hidrologikoen babesa. A.- ARTEZPIDEAK. 1.- Uraren kalitatea zainduko da, bai lurgainean bai lurrazpian, eta gutxienezko ur-etorri ekologikoak bermatuko dira. 2.- Parkearen Kudeaketa Organoak, Urei buruzko Legeak definitutako ibaibideen hegi, ubide eta urbazterrak arta daitezen jagongo du. Alde horien egitura edo landaretza aldatzen duten obren burutzapenak ekar litzakeen eraginak ahal den gehien gutxituko dira. Horretarako, harri-lubetak edo urak bideratzeko beste sistema bigun batzuk erabiltzea eskatzen da. Beharrezkoa denean, berritu egingo dira ibaibideen hegi, ubide eta urbazterrak. 3.- Ubide edo urbazterretan hartutako uren eta jarritako urbideen eta unean-uneko isurketen eta aldarazpenen inbentarioa egingo da. 4.- Plan hidrologikoak egiterakoan, ukitutako udal korporazioek aldez aurretik hartutako akordioak izan beharko dira kontuan. 5.- Ustiaketa hidrologikorako emakiden erregistroa sortuko da eta horien guztion emakidarako baldintzak zuzen betetzen direla kontrolatuko da. 6.- Berreskuratu egingo dira ubideak; urak bideratzeko hodiak kendu egingo dira, aldiz, erabiltzen ez badira. 7.- Ibaietako uren kalitatea neurtzeko azterlanak egingo dira, batez ere zabortegiak garbitzean sor daitekeen kutsaduraren berri izateko. Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planaren barruan, Añarbeko urtegira isurtzen duen arroan egin daitezeko era guztietako iharduerak arautzeko plan bat idatziko da. B.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago edozein isurketa egitea edota ziklo hidrologikoan edo parke naturaleko uren kalitatean eragin txarra izan dezakeen edozein gai kimiko erabiltzea, indarrean dagoen legerian eta Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean ezarritako lekuetan, kasuetan eta baldintzetan izan ezik. 2.- Urak kutsa litzakeen edozein iharduketa berri burutzeko, beharrezkoa izango da isur litezkeen gaiak arazteko sistema erabiltzea; Parkearen Kudeaketa Organoak baimendu beharko du sistema hori. 3.- Uren kalitaterako arriskugarri izan daitezkeen hondakin urak isurtzen dituzten eta parkearen barruan dauden eraikuntzetan, arazteko sistemak jarri beharko dira, baita, kasuan kasu, ur-etorria erregulatzeko behar diren sistemak ere, ezartzen zaien epean eta indarreko legeriaren arabera. 4.- Draga lanak eta urtegiak edo ubideak garbitzeko lanak egiteko baimena Parkearen Kudeaketa Organoak eman beharko du. 5.- Edozein obra hidrauliko egiteko, Parkearen Kudeaketa Organoaren baimena beharko da, indarrean dagoen legerian xedaturikoaren aurka jarri gabe. 6.- Edozein ustiaketa hidrologiko berrirako emakida eskabidearekin batera, Parkearen Kudeaketa Organoaren informea behar da. 7.- Aiako-harria parke naturaleko aldean herriak hornitzeko hartutako urak erabiltzen jarraitu ahal izango dutela bermatzen zaie udalerriei, egun egiten duten baldintzetan egiteko hain zuzen. 25. atala.- Flora eta faunaren babesa. A.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen Kudeaketa Organoak parke naturalean egoera basatian bizi diren abere eta landareen espezieak artatzeko jagongo du, baita beren aniztasuna eta edukin genetikoa ere. 2.- Habitat urri edota hauskorrak gordeko dira, hala behar duten espezie, biztanleria eta komunitateentzako babes-neurri zehatzak ezarriz. Horrela hartuko dira, gutxienez, bertoko hostozabalen unadak, haltzadiak, hezeguneak, haitzuloak, ibaien ubideak eta harkaiztegiak. 3.- Aiako-harria parke naturalean arriskuan dauden eta babes neurri zehatzak eskatzen dituzten animalia eta landare espezieen katalogoa egingo da. Espezie horientzat kudeaketa planak egingo dira. 4.- Biztanlerien purutasuna jagongo da, Aiakoharrian aurkitutako geografi azpiespezie edo arrazetatik bestelakorik sarraraztea ekidinez. 5.- Zuhaitz zahar eta urtetsuei dagokienez, zuhaitz horiek erabiltzen dituzten espezieen garapen egokirako behar den besteko kopurua gorde eta artatuko da. 6.- Erreka ibaietako fauna berreskuratzeko behar diren neurriak hartuko dira. 7.- Egon dauden azpiegiturak, beharrezkoa bada, faunarako egokituko dira. Ubideetan kokatutako presetan mailak jarriko dira arrain migratzaileentzat. B.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago abereak hil, kaltetu, zirikatu edo artegatzea, baita kume, arraultze edo habiak biltzea ere, plan honetan jasotako kasuetan edo Parkearen Kudeaketa Organoaren beren beregiko baimenaz izan ezik. 2.- Debekaturik dago landareak erauzi, suntsitu edo kaltetzea, plan honetan onartutako ihardueretan edo Parkearen Kudeaketa Organoaren beren beregiko baimenaz izan ezik. 3.- Landare edo onddoen bilketa, merkataritzahelburuekin burutzen bada, Parkearen Kudeaketa Organoak baimendu beharko du. 4.- Parkearen Kudeaketa Organoak arautu ahal izango du landare edo onddoen bilketa, norberak kontsumitzeko denean. 5.- Babesturiko naturgunean egun dauden basaanimalien espezieetako ale berriak sarrarazteko, beharrezkoa izango da Parkearen Kudeaketa Organoaren beren beregiko baimena, zeinek kontutan hartu beharko baitu ale horiek sarrarazteak izan dezakeen eragina. 6.- Parke naturalean egun ez dauden espezieak sarrarazi edo berriz sarrarazteko, plan teknikoa behar da, zeinek, gutxienez, zioen azalpena, horrelako espezieak sarrarazteak ingurugiroan duen eraginaren ebaluazioa eta espezie horren jarraipen eta kontrolerako plana bilduko dituen; Parkearen Kudeaketa Organoak onetsi beharko du plan teknikoa. 7.- Espezieren bat ugaldu, berez sartu edo sarraraztea ekosistemen egonkortasunerako edo pertsonen osasun edo segurtasunerako kaltegarria denean, edota basa-faunako espezieetarako edo parkean burutzen diren ekonomi ihardueretarako kalteak aldez aurretik ekiditeko denean ere, ale batzuk harrapatu edo hiltzeko baimena eman ahal izango du Parkearen Kudeaketa Organoak. Baimenean ondoko hauek zehaztu beharko dira: a) Ukituko dituen espezieak. b) Erabiliko diren eskuarte, sistema edo metodoak. c) Arrisku-baldintzak eta denbora eta lekuari buruzko inguruabarrrak. 8.- Parkearen Kudeaketa Organoak behar bezala zuritu eta beren beregi baimendu ezean, debekaturik daude era guztietako iharduketak urbazter edo hezeguneetako basoetan. 9.- Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak arau zehatzak ezarriko ditu, biohilkari edo beste edozein gai kimikoren erabilerak parkeko fauna edo florarentzako arriskurik ekar ez dezan; plan horrek, bestetik, debekatu ere debekatu ahal izango ditu biztanleria horientzat oso kaltegarritzat hartzen direnak. 26. atala.- Paisaiaren babesa. A.- ARTEZPIDEAK. 1.- Edozein eraikuntza berri diseinatzerakoan, eraikuntza kokatuko den inguruko paisaiarekin bat datozen gai, kolore eta eiteak erabili beharko dira. 2.- Paisaiaren aldetik degradaturik dauden aldeak atontzeko lehentasun-egitarau bat ezarriko da, alderik agerikoenei lehentasuna emanez. Ildo horretatik, gasbidearen, Arlepoko zabortegiaren, Endarako urak ekartzeko hodien eta bertan behera utzitako ur hodien inguruko paisaia atontzeko neurriei emango zaie lehentasuna. 3.- Paisaiarekiko eraginari arreta berezia emango zaio oso agerikoak diren aldeetan burutzen diren iharduketetan eta azpiegitura linealetan. 4.- Parke naturaleko kartelen diseinuak, ahalik eta neurririk handienean, inguruarekin bat etorri beharko du. 5.- Ebaki, birbasotu edo larreak jarriko diren aldeetan, eite geometrikoegiak ekiditeko ahaleginak egingo dira. Lerro zuzenak baztertzea gomendatzen da orokorrean, eta batez ere maila-kurben paraleloak edo perpendikularrak badira. Birbasoketa berrietan, hostozabalak landatzeko finkatu diren portzentaiak erabiltzea aholkatzen da lerro zuzen horiek apurtzeko. 6.- Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak gorde behar diren paisaiaren berezitasunak zehaztuko ditu, hala natur nola kultur elementuak, eta babesingurua mugatuko du, erakusten duen ikuspegia kontuan hartuz. B.- ARAUAK. Landa lurzoruaren gaineko edozein eraikuntzaren diseinuak Parkearen Kudeaketa Organoaren onespena jaso beharko du eta eraikuntza kokatuko den inguruko paisaiarekin bat datozen gai, kolore eta eiteak hartuko dira kontuan diseinua egiteko. 27. atala.- Baliabide arkeologiko eta paleontologikoen babesa. A.- HELBURUAK. 1.- Parke naturalaren eremuan dagoen arkeologia eta paleontologiako ondarea zaintzea. 2.- Premian aurkitzen diren arkeologia eta paleontologiako ondarearen elementuei beren balioa emateko parte hartzea, arkitektura eta/edo paisaiarako diren zaharberrikuntza neurriak bultzatu edo/eta burutuz. 3.- Euskal Herriko historia eta aurrehistoriako herentziarako Aiako-harriaren ekarpena aberasteko, arkeologia eta kultura arloetako ikerketari laguntzea. 4.- Aiako-harria parke naturaleko arkeologia eta paleontologiako ondarearen hezkuntza-balioak hedatu eta zabaltzea, gizarte osoaren kulturaren aberasgarri izan daitezen. B.- ARTEZPIDEAK. 1.- Arkeologia eta paleontologiako ondarea osatzen duten ondasunak egoera onean arta daitezen jagongo da, mantenimendua eta garbiketa egiteko behar diren iharduera eta lanak burutu edo gainikusiz. 2.- Kulturako ondarea osatzen duten elementuak aztertu asmoz ikertzaileak bertara hurbiltzeko aukerak arautu eta kontrolatu egingo dira. 3.- Arkeologia eta paleontologiako ondarearen elementuetara jendea hurbiltzeko aukerak eskainiko dira, elementu horien artapena kaltetzen ez den neurrian. 4.- Aiako-harriaren arkeologia eta paleontologiako ondarearen balioak jendartean zabaltzeko, jendearen jakinaren gainean jartzea premiazkoa baita, informazio eta hezkuntzarako behar den azpiegitura antolatuko da (seinaleak, argibideetarako panelak, liburuskak etaabar). 5.- Nafarroako Foru Komunitatearekin itunak egiteko bideak jarriko dira, elkarrekin duten kultura ondarea babesteko. C.- ARAUAK. 1.- Arkeologia eta paleontologiako ondarea osatzen duten elementu guztiek, beste babes maila bat ezarri eta kalifikatu eta inbentarioan sar daitezkeen ondasunak salbuetsita, 50 metroko erradioko babesaldea izango dute. Horrela eratutako guneei «Arkeologia eta Paleontologiako Ondarea Babesteko Aldea» izena emango zaie. Horretarako, Parkearen Kudeaketa Organoak kulturako elementuen inbentarioa eta katalogazioa egingo du, gaiaren arabera eskuduna den administrazioak manuzko txostena egin ondoren. Adierazitako inbentarioa eta katalogazioa aldian-aldian berrikusi ahal izango dira. 2.- Arkeologia eta Paleontologiako Ondarea Babesteko Aldeak hiru azpialde izan ditzake: a) Erreserbakoa. Hemen iharduera guztiak baztertuko dira, zientzia eta kulturakoak eta ondasunen artapenerako lagungarriak direnak ezik. b) Artapenekoa. Aztarnategia ukitzen duten iharduerak baztertuko dira hemen, batez ere lurraren mugimenduak eta ageriko eraginak. c) Alertakoa. Lurren mugimendua eragiten duten iharduerak kontrolatuko dira alde honetan. 3.- Arkeologia eta Paleontologiako Ondarea Babesteko Aldea azpialdetan eratzea, bestalde, Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planean zehaztuko da, bidezko dela iritzitako kasuetan. Azpialdetan banatzen dela zehaztu ezik, babes alde osoa izango da «alertakoa». 4.- Guztiz debekatuta dago «erreserbako» eta «artapeneko»azpialdeetan eraikuntza iharduerak eta azpiegiturak egitea. «Alertako» azpialdean, ordea, horrelakoak baimendu ahal izango ditu Parkearen Kudeaketa Organoak, horiek kokatzeko beste leku egokirik ez dagoela frogatuez gero. Aparteko kasuetan, ikerketa kanpainekin lotuta dauden behin-behineko eta aldibaterako eraikuntzak baimendu ahal izango ditu Parkearen Kudeaketa Organoak, ikerketa lanak burutzeko beharrezkoa den denborarako, eta denbora horretarako bakarrik. 5.- Arkeologiako aurkikuntzen berri emateko eskakizunari dagokionez, indarrean dauden legeetan xedatutakoa izango da arautzaile; horrez gain, nahitaezkoa izango da Parkearen Kudeaketa Organoari aurkikuntzaren berri ematea. 6.- Hauek dira Aiako-harriaren arkeologia eta paleontologiako ondarearen elementuak: parkearen eremuan egon eta historia, arte, hirigintza, etnografia, zientzia eta gizarterako duten balioagatik kulturarako interrezgarriak diren ondasun guztiak, hain zuzen babes eta arta merezi dutelako eta inbentarioan jasota daudelako. Natur Baliabideen Antolamendurako Plan honi dagokionez, eta Parkearen Kudeaketa Organoak behin betiko inbentarioa osatu arte, ontzat emango dira Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak egindako «Euskal Herriko Historia eta Arkitektura Ondarearen Behinbehineko Inbentarioa» eta «Arkeologi Ondarearen Behin-behineko Inbentarioa». Arkeologia eta Palentologiako Ondarearen behinbetiko inbentarioa egin arte, lehen aipatutako inbentarioez gain, ukitutako udalek egindako inbentarioak ere kontuan izango dira.II. ATALBURUA.- Erabilpenak eta iharduerak aldeka antolatzeko helburu, artezpide eta arauak. 28. atala.- Erreserba aldeak. A.- DEFINIZIOA. Ekologiarako balio handia duten aldeak edo alde bereziak; natura hobetu eta artatzeko iharduerak baino ezin dira egin horietan. Hona hemen alde horiek: a) Endarako basoa eta erreka. b) Enbidoko ur-jauzia eta basoa. c) Txurrumurru Txikia. B.- HELBURUA. Alde horietako naturaren balioak egungo egoeran artatzea; ingurua hobetu, zabaldu eta artatzeko iharduerak baino ez dira baimenduko. C.- ARTEZPIDEAK. 1.- Kokagune horietako berezitasunak artatzea. 2.- Ur-bazterretako basoak berreskuratzeko ahaleginak sustatzea. 3.- Alde horiek didaktikarako eskaintzen dituzten aukera bereziak ustiatzea, ingurugiroari buruzko kontzientzia eta heziketa zabaltzeko. D.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago edozein erabilpen edo iharduera burutzea, eraikuntza lanak edo azpiegitura eta eraikinak mantentzeko lanak egitea edo beste edozein giza iharduera gauzatzea. Honako iharduera hauek salbuetsiko dira: a) Jagoleak igarotzea. b) Motoredun ibilgailurik gabe paseatzea. c) Pistak mantentzeko lanak. d) Ibilgailuen zirkulazioa, dela segurtasunagatik dela suteengatik. e) Landareen osasunerako tratamenduak. f) Osasun helburuekin edo basoak birsortzeko egiten diren ebaketa kontrolatuak. Berezko birsorketarik gabeko unaden kasuan, hesiak jarri eta egurra atera daiteke, lurrean eraginik ez duten metodoen bidez; iharduera horiek egiteko ibilgailuak ere igaro daitezke, baina baimendutako ibilbideetatik irten gabe. g) Animalien biztanleriak kontrolatzeko ehiza. h) Ingurugiroari buruzko heziketa eta informazioa zabaltzeko iharduerak; Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak arautu beharko ditu iharduera horiek. i) Azienden egonaldiak, baldin eta proposaturiko helburuak lorzeko kaltegarriak ez badira. j) Interesgarritzat jota, Parkearen Kudeaketa Organoak beren beregi baimendutako iharduera guztiak. 2.- Ezin izango da alde horietan egun ez dagoen espezierik sarrarazi. Salbuespen dira izokina eta bertoko karramarroa. 29. atala.- Babespeko aldeak A.- DEFINIZIOA. Lurzorua hondatu eta galtzeko arrisku handia duten alde zabalak. Hauek dira garrantzirik gehien duten guneak: - Aiako-harritik Hirumugarrietarako mendilepoaren mendebaleko maldak. - Bianditz-Zaria mendi-lepoaren hegoaldeko malda. - Urritabaleta okaren mendebaleko aurpegia. Zonifikazio mapan jasotzen dira babespeko alde guztiak. B.- HELBURUA. Alde horietako lurzorua eta ziklo hidrologikoa babestu eta hobetzea, lurzoru galerak gutxitu eta zuhaitzez jantzitako azalera handitzeko iharduerak sustatuz. C.- ARTEZPIDEAK. 1.- Alde horietan kokaturiko lur partikularrak erakunde publikoek eskura ditzaten sustatuko da, lursail horiek gehiago babesteko ikuspegitik kudeatu ahal izateko. 2.- Neurriz gaineko artzaintza eragoztea. 3.- Lurzorua babesteko eragin egokia izateaz gain, lurzorua sortzeko eraginkor lagundu eta sustrai indartsu eta sakonak garatzen dituzten landare espezieak jartzea bultzatuko da. D.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago alde horietan, pistetatik kanpo, autopropultsaturiko makinekin lan egitea. Hala ere, alde horiek zeharkatzen dituzten sarbideak eraiki edo iraunarazteko lanak burutzeko erabili ahal izango dira horrelako makinak. 2.- Debekaturik daude lurzorua eragitea dakarten lan guztiak, landaketa zuloak eta sarbideak eraiki eta iraunarazteko lanak salbu. 3.- Landaketa berrietan, bertoko espezieak eta/edo kanpoko zuhaitz espezieak erabili behar dira; azken horien kasuan, beti ere, 60 urtetik gorako txandak dituztenak eta, lehentasunez, hostozabalak. 4.- Egun koniferoen landaketek betetzen dituzten lursailak birbasotzean, erabili behar diren bertoko hostozabalen portzentaia ez da %25etik beherakoa izango. Ehuneko hori ez da metatuko. 5.- Egun zuhaitzik gabe dauden lursailak birbasotzean, erabili behar diren bertoko hostozabalen portzentaia ez da %50etik beherakoa izango. Ehuneko hori ez da metatuko. 6.- Zur bilaka daitekeen edozein produktu alde horien barrutik ateratzeko, kablea edo lurzoruarentzat eraginik ez duten beste teknika batzuk erabili beharko dira. 7.- Debekaturik dago pistetatik kanpo bizikletaz edo zaldiz ibiltzea. 8.- Alde horiek zeharkatzeko pistak eraiki edo zabaltzean, higadura arriskuak ahal denik eta txikienak izateko lan zehatzak egin beharko dira. 9.- Parkearen Kudeaketa Organoak debekatu egin ahal izango ditu hemen jasotzen ez diren eta higadura arrisku handia ekar dezaketen iharduera guztiak. 30. atala.- Artapen eraginkorreko aldeak. A.- DEFINIZIOA. Naturaren eta kulturaren aldetik interesgarriak diren neurrian, ingurunea babestu eta egungo erabilpenak hobetu edo bere hartan zaintzea beharrezkoa duten aldeak. Hauek dira gunerik garrantzitsuenak: - Akola mendiaren Hego aldeko aurpegia. - Añarbe mendia. - Biandizko pagadia. - Aiako-harria izeneko harkaitzak. - Aitzondoko oka. Zonifikazio mapan irudikatu dira artapen eraginkorreko alde guztiak. B.- HELBURUAK. 1.- Ingurunearen kalitatea artatzea. 2.- Egungo erabilpenak bertan zaindu edo hobetzea. C.- ARTEZPIDEAK. Alde hauetako basoetan nagusi diren zuhaztien ezaugarriakdirela eta, baso horiek mendi garai irregular edo erdi-irregular gisa gordetzera zuzendutako neurriak suspertuko dira. D.- ARAUAK. 1.- Erabilpen aldaketa dakarten edo horretara zuzentzen diren iharduera guztiak debekatuko dira, egungo erabilpenak honako hauek direla kontuan harturik: a) Abeltzaintza: - Artzaintza, abereak ukuilu-hazkuntza erdiraunkorrean izanik. - Larreak sortu eta hobetzeko iharduerak. - Erlezaintza. b) Basogintza: - Berezko zuhaztien aprobetxamendua, erabateko ebaketak salbu. - Birbasoketaren ondoriozko zuhaiztien aprobetxamendua. - Birbasoketak. c) Jolas erabilpena: - Jolas intentsiboa, azpiegituraz hornituriko aldeetan. - Jolas estentsiboa. - Jolas lineala. - Aterpeak d) Ehiza eta arrantza. e) Zientzia, hezkuntza eta ikerketa iharduerak. f) Ur eta energiaren aprobetxamendua: - Ur-hartuneak eta ur bilketak. - Energia ekoizteko emakidak, zentral txikiak. g) Eraikuntza eta azpiegiturak: - Aurreko erabilpen eta iharduerak behar bezala garatzeko behar-beharrezkoak diren eraikuntzak. 2.- Posible izango da erabilpenen aldaketak gauzatzea, baldin eta Parkearen Kudeaketa Organoak aldaketa hori onesten badu. 3.- Baimentzen diren erabilpenen aldaketa guztiak ekologiaren hobekuntzara zuzendu beharko dira. Salbuespen gisa eta behar bezala bidezkoturiko arrazoi sozio-ekonomikoengatik, bestelako erabilpenen baterako aldaketa egiteko baimena ere eman ahal izango da gaur egun aldean bertan daudenen barruan. 4.- Ez da inola ere baimenduko bertoko espezieekin basoturiko ezein alderen basogabeketa dakarren erabilpenerako aldaketarik. 5.- Egun koniferoen landaketek betetzen dituzten lursailak birbasotzean, bertoko hostozabalen portzentaia ez da %15etik beherakoa izango. Ehuneko hori ez da metatuko. 6.- Egun zuhaitzik gabe dauden lursailen hurrengo birbasoketetan, bertoko hostozabalen portzentaia ez da %30etik beherakoa izango. 7.- Debekaturik dago, Parkearen Kudeaketa Organoarenikuskapenik gabe, lurzorua eragitea dakarren edozein lan egitea, landaketa zuloak salbu. 31. atala.- Berreskuratzeko aldea. A.- DEFINIZIOA. Arditurri eta Arlepo meategitako zabortegien aldea, erdi estabilizatuta daudenak. B.- HELBURUAK. 1.- Zabortegi horien estabilizazioa lortzea. 2.- Garbiketekin sortutako kutsadura ahal den neurrian zuzentzea. C.- ARTEZPIDEAK. 1.- Zabortegiak estabilizatzeko plan bat egin beharko du Erabilera eta Kudeaketa Zuzentzeko Planak. 2.- Ubideetako uren kalitateari buruzko azterlanak egingo dira, batez ere zabortegietako garbiketak sortutako agiango kutsadura neurtzeko. 3.- Bai udaleko zein aldundiko erakunde publikoek alde horietan kokaturiko lur partikularrak eskura ditzaten ahaleginak egingo dira, lursail horiek gehiago babesteko ikuspegitik kudeatu ahal izateko. D.- ARAUAK. 1.- Alde horiek zeharkatzeko pistak eraiki edo zabaltzeko, Parkearen Kudeaketa Organoak eman beharko du baimena, eta estabilitatea bermatzeko, ezpondetan eta lubakietan egin beharreko obrak zuritu eta zehaztuko dituen azterlan bat aurkeztuko da batera. 2.- Debekaturik dago makina astunekin lan egitea, lurrak berreskuratzeko behar direnak salbuespen direla. 3.- Landaketa berrietan, bertoko espezieak eta/edo kanpoko zuhaitz espezieak erabili behar dira; azken horien kasuan, beti ere, 60 urtetik gorako txandak dituztenak eta, lehentasunez, hostozabalak. 4.- Parkearen Kudeaketa Organoak eman behar du zabortegietatik mea-gaiak jasotzeko baimena. 32. atala.- Abeltzaintza eta basogintza bultzatzeko aldea. A.- DEFINIZIOA. Gaur egun abeltzaintza estentsiboa eta basogintzako erabilpenak nagusi diren alde guztiak hartzen ditu. Alde horietako ekoizpen-baldintzek eta baldintza sozio-ekonomikoek bidezkotzen dute erabilpen horien lehentasuna; guzti horrek, beraz, aipatu diren erabilpenak suspertu eta antolatzera zuzendutako neurriak hartzera bultzatzen du, bai ekonomiari bai azpiegiturei dagokienez. Hauek dira gunerik garrantzitsuenak: - Usoko erreka. - Aldura. - Usategieta. - Erlaitz-Ingelesaren Gaztelua. - Biotegi. Zonifikazio mapan irudikatu dira abeltzaintza eta basogintza bultzatzeko alde guztiak. B.- HELBURUA. Abeltzaintza estentsiboa eta basogintza suspertu eta antolatzea. C.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen Kudeaketa Organoak behar diren neurriak hartuko ditu alde horretan erabilpen horiek lehentasunez gara daitezen, abeltzaintza eta basogintzarako ezarri diren artezpideak oinarritzat hartuta. 2.- Neurri ekonomiko bereziak hartuko dira alde horretarako, dirulaguntza edo onura fiskalen bitartez, sektore biak gara daitezen. 3.- %30etik beherako maldetan kokaturiko larreen sorkuntza eta hobekuntza alde horretarantz bideratuko dira, adierazitako mailatik gorako maldetan eta higadura arazoak dituzten aldeetan basogintza bultzatuz. D.- ARAUAK. Erabilera eta Iharduerei buruzko Arauteria Orokorrari jarraituko zaio. 33. atala.- Gailurrak babesteko zona. A.- DEFINIZIOA Gailur lepoak dira, belarrez eta zuhaizkaz estalita egon, eta paisaiarako eta kulturarako balio handia dute. Aiako-harria-Biandiz-Zaria lepoan aurkitzen dira alde horiek. B.- HELBURUA Paisaiaren ikuspegitik dituen ezaugarriak artatu eta kulturako balioak babestea. C.- ARTEZPIDEAK 1.- Abeltzaintza bermatzeko beharrezko diren neurriak hartu behar dira, alde horiek zaintzeko komenigarria delako. 2.- Higadura arriskuak ahal denik eta gutxien izan daitezen beharrezko neurriak hartuko dira, estaltze duen landaretza motari aldaketarik ekarriko ez dioten iharduerak eginez. 3.- Jolas iharduerak arautu egingo dira, alde horietan eragin negatiboak ekiditeko. D.- ARAUAK 1.- Gaur egun bertan ez dauden erabilpen guztiak debekatu egiten dira. Hauek dira egun bertan dauden erabilpenak: a) Abeltzaintza (artzaintza eta larrak hobetzea). b) Jolas erabilpen estentsiboa. c) Ikerketa. d) Ehiza. 2.- Debekatu egiten da pistetatik kanpo bizikletak eta motoredun ibilgailuak ibiltzea. 3.- Debekatu egiten da azpiegitura berriak eraikitzea. 34. atala.- Landazabal aldea. A.- DEFINIZIOA. Eraikin bati lotuta egiten diren aprobetxamenduak, belardi eta soroetan. Alde hori horrela definitzeak ez du esan nahi bertan garatzen diren erabilpenak ezabatu edo gutxitu behar direnik; ordea, definizio horrek dakarrena erabilpenen aniztasuna eta aldeari loturiko bizimodua indartzea besterik ez da. Indartze horrek, ekoizkortasuna eta landa-inguruko biztanleen bizitza kalitatea hobetzera zuzendutako neurriak hartzea dakar, bai gizarteari, bai ekonomiari eta bai azpiegiturei dagokienez. Zonifikazio mapan irudikatutako baserriak dira alde hori osatzen dutenak. B.- HELBURUAK. 1.- Erabilpenen aniztasunari eustea, horrek paisaia eta faunararako dakarren ugaritasunarekin. 2.- Bizitzaren kalitatea eta erabilpen guztien ekoizkortasuna hobetzea. C.- ARTEZPIDEAK. 1.- Parkearen Kudeaketa Organoak bertako erabilpen guztiei eusteko eta bertako ekoizkortasuna, baserrietako bizitzaren baldintzak eta alde horretarako azpiegiturak hobetzeko beharrezko diren neurriak hartuko ditu. 2.- Alde horretarako neurri ekonomiko bereziak hartuko dira, dirulaguntza edo onura fiskalen bitartez, deskribaturiko helburuak lor daitezen. 3.- Paisaia eta ondarea berreskuratu eta berritzeko planak egingo dira. 4.- Heskaiak berreskuratu eta indartuko dira. D.- ARAUAK. 1.- Debekaturik dago alde horretako hostozabalen zuhaiztiak kentzea. 2.- Zuhaitzik gabeko lursailen birbasoketetan, bertoko hostozabalen portzentaia ez da %30etik beherakoa izango. 3.- Debekaturik dago zapaldetako landareak eta gaur egun dauden palaxuak kentzea, behar bezala bidezkorituko eta Parkearen Kudeaketa Organoak beren beregi baimendutako kasuetan ezik. 4.- Gainerako erabilpen edo ihardueretarako, Erabilera eta Iharduerei buruzko Arauteria Orokorrari jarraituko zaio. 35. atala.- Azpiegituretarako zortasun aldea. A.- DEFINIZIOA. Azpiegitura hauetako zortasun aldeak: a) Errepideak. b) Urtegiak, ubideak eta uharkak. c) Ur-hodiak eta urandelak. d) Urhartuneak. e) Tentsio handiko lineak. f) Telefono lineak. g) Telekomunikabideetarako errepetigailuak. h) Gashodiak. B.- ARAUAK Alde hauetan aplikatu behar diren arauak, bestalde, lehen aipaturiko azpiegituretan aplikatzekoak diren legeei dagozkienak izango dira.III. ATALBURUA.- Ingurugiroarekiko eragina ebaluatzea ezinbetekoa duten iharduerak. 36. atala.- Ingurugiroarekiko eragina ebaluatzea ezinbestekoa duten iharduerak. Ingurugiroarekiko eragina ebaluatzeari buruzko ekainaren 28ko 1302/1986 Errege Dekretuan eta bera garatzen duten arauetan aurrikusitakoez gain, jarraian adieraziko diren iharduera, obra edo instalazio publiko zein pribatuak ere lehen aipatutako Errege Dekretuan eta hura garatzen duten arauetan ohartemandako ebaluaketa araubidearen menpe egongo dira: a) Elektra indarra garraiatzeko lineak eraikitzeko proiektuak, isurkin motako energia fosila, lurrina eta ur beroa garraiatzekoak, baita telefono hariak botatzeko proiektuak ere. b) Errepideen saihesbideak eta taxuketaaldaketak, 500 m baino gehiagoak badira. c) Trenbide, funikular edo antzerako lineetarako azpiegiturak. d) 4 km baino gehiagoko baserri eta baso bideak eraikitzea. e) Jolaserako instalazioak. f) Ibai eta erreketako ubide, hegi edo urbazterren aldaketa dakarren edozein obra edo instalazio mota. g) Ibai edo erreketako ur-emariak aldatuko lituzketen arauketa hidrologikoak, minizentralak eta urhartuneak barne. h) Parke naturalean egun ez dauden moduko basabereen edozein espezie sarraraztea. i) Abereen hazkuntza intentsiborako diren eta 1.000 m. 2 -tik gorako azalera ukitzen duten abeltegiak instalatzea. j) Arrain hazlekuak eta animalia haragijaleak hazteko abeltegiak instalatzea. k) Telekomunikabideetako antenak instalatzea, eta bertara iristeko bideak. l) Industriarako instalazioak eta industriako biltegiak. ll) Kulturarako interesa duten ondasun higiezinak babesteko aldeetan edozein azpiegitura, luriraulketa edo eraikuntza egitea. m) 15. ataleko 1. arauan baimendutako erauzketa iharduerak.