Ongi etorri Legegunea atarira

«15. atala.¿ Erabilera publikoa.

1. ¿ Helburuak.

1. Erabilera publikoak ez dezala inolako kalterik sortu natur eta kultur baliabideen kalitatean; ez dezala, azken batean, Parkearen kontserbazioa eragotzi.

2. Urteko bisitarien kopurua egonkortzea eta jende gehien egoten den puntako egun horiek gutxitzea.

3. Orain arteko bisitarien tipologiari eustea.

4. Lehentasuna ematea Parkeko Lalastrako sarrerari, horrela hobeto kontrolatzeko bisitarien banaketa espaziala eta euren jarduerak.

5. Bisiten errejimena Parkeko azpiegitura eta zerbitzuetara egokitzea, eta publiko zabalagoaregana iritsi interpretazio¿jardueren bitartez.

6. Inpaktuak aldaketa-muga onargarriaren azpitik mantentzea.

7. Araudia betearaztea.

8. Parkearen Eraginpeko Aldea kudeaketarako tresnatzat hartzea eta bertako biztanleak estuago txertatzea Parkean.

9. Parkeko egonaldian bisitariaren segurtasuna eta beren gozamena zaintzea.

1. ¿ Arauak.

   1. ¿ Abeltzaintza, basogintza, ehiza edo nekazaritza aprobetxamenduaren barruan sartzen ez diren belarki, fruitu edo marraskiloen aprobetxamenduan, organismo biziduna osorik edo zati batez erauzi edo hartu behar denean, honako arau hauetara makurtuko da:

   1. ¿ Merkataritza aprobetxamendurako, beharrezkoa da kudeaketarako organo arduradunaren berariazko baimena.

   2. ¿ Oro har, saltzeko barik, autokontsumorako den aprobetxamenduan, ezin izango da ondokoetatik gorako kopururik bildu:

      1. ¿ Kilogramo bat onddo edo perretxiko, pertsona eta egun bakoitzeko.

      2. ¿ Bostehun gramo belarki, fruitu edo marraskilo.

   3. ¿ Produktu horiek ingurua errespetatuaz bilduko dira, aprobetxatzen diren organismoen zati garrantzitsuak ez kaltetzeko ahaleginak eginaz.

   4. ¿ Kudeaketarako Organo Arduradunak, populazioen egoeraren arabera eta unean uneko eskariaren arabera, beste neurri murriztaileago batzuk ezarri ahal izango ditu.

   2. ¿ Kudeaketarako Organo Arduradunak baimena eman ahal izango du Lalastrako errepidetik errepikagailurako tartean bizikletak ibil daitezen. Hala ere, debekaturik dago erabilera horren edonolako publizitatea egitea.

   3. ¿ Ibilgailu motoredunen zirkulazioa Lalastrako aparkalekuan etengo da. Handik aurrera, ibilgailuek behar bezala kreditatutako baimena beharko dute.

   4. ¿ Organo Arduradunak kuota bat ezarri ahalko du ibilgailua Lalastrako aparkalekuan aparkatzeagatik, Patronatuan gai hori aztertu ondoren.

2. ¿ Jarduketak.

   1. ¿ Presazko neurriak.

   1. ¿ Aparkalekua:

      1.¿ Lalastrako aparkalekua berriz diseinatzea, 100 turismorentzako tokia izan dezan; zuhaitz-landaketak hobetzea eta argiztapena jartzea.

      2.¿ Aparkaleku nagusiaz gainera, 75 turismorentzako aparkaleku berri bat jartzea, nagusia betetzen den egunetan erabiltzeko.

   2. ¿ Parketxea:

      1.¿ Erakusketaren gehienezko bisitari¿kopurua (30-40 lagun) harrera-lekutik kontrolatzea, gainezka egon ez dadin.

   3. ¿ Aisialekua:

      1.¿ Picnic-lekuan beste 14 mahai jartzea, aparkalekua handitzearekin bat etortzeko.

      2.¿ Picnic-lekuan hondatuta dauden tokiak lehengoratzea, zuloak bete eta hartxintxarrez, harlauzaz edo antzekoez estaliz.

      3.¿ Jolastokian hondatuta dauden tokiak lehengoratzea, lurzoru guztia material indargetzaileaz estaliz, haurren babes¿neurriei eta jolastokiei buruzko uztailaren 11ko 175/1983 Dekretuan (1983-08-23ko EHAA) ezarritakoaren arabera.

   4. ¿ Bideak:

      1.¿ Riberatik Lalastrara, Portilla bidean zehar, doan bide zaharra, sail bat zeharkatzen duen tokian, errekuperatzea eta seinaleztapen ugariagoz hornitzea.

   5. ¿ Bisitariaren segurtasuna:

      1.¿ Bisitarien segurtasuna begiratzea eta jarduera edo egoera arriskutsuen berri ematea; lehenengo laguntzak emateko oinarrizko materiala edukitzea; pertsonala prestatzea larrialdietarako; zonaldeko zerbitzu sanitarioak mobilizatzea.

   2. ¿ Beharrezko neurriak.

   1. ¿ Bisita-errejimena:

      1.¿ Zaindariek egin beharreko segimendua:

      1. Bisitari-kopuruaren gainean:

         • Ibilgailuak zenbatzea Parkearek hiru sarreretan: egunero Lalastrako aparkalekuan, goi-denboraldian Ampoko Hesian, eta hilean bi asteburutan Herranen.

      2. Azpiegituren erabileraren gainean:

         • Ibilgailu-kopurua aparkalekuan, 15:00etan.

         • Bisitari-kopurua aisialekuan, 15:00etan.

         • Bisitari-kopurua, eguneko, Parketxean, eta egonaldiaren iraupena.

           2.¿ Antolatutako taldeentzat telefono-erreserbaren sistema mantentzea.

   2. ¿ Bideak:

      1.¿ Puron bideko bisitarien kopurua, Lalastratik Riberainoko tartean, gutxitzea; Riberara joateko, horren ordez, Portilla bidea bultzatu.

      2.¿ Inpaktu gutxiago eduki dezaketen bideak bultzatu; errazago hondatzen direnak, esaterako, La Sierra bidea, Vallegrull bidea, Leron bidea eta Puron bidea (iparraldetik) zaintzeko.

      3.¿ Aldaketa-muga onargarria gainditzen duten inpaktuak zuzentzea, honako 10 puntuetan alegia:

      3.1.¿ Puron bidean isurketa dela-eta egiten diren ur¿boltsak, 100 bat metroko putzu igaroezina sortzen dutenak; hori saihesteko, bidezidor paraleloak egiten dira eta, ondorioz, inguruko landaredia hondatu egiten da.

      3.2.¿ Puron bideak pinudia zeharkatzen duen tokian bidezidor berriak egiten dira, eta horrek lurzoruaren landare¿estalkia galtzea eta higadura ekartzen ditu.

      3.3.¿ Ribera sarrerako bidea urez gainezka egoten da, bertako ur-sorburuek eraginda.

      3.4.¿ Riberako makaldian putzuak egoten dira eta zuhaitzen sustraiak airean gelditzen dira. Hori saihesteko, hainbat bidezidor sortu dira alboetan.

      3.5.¿ Atakan inpaktu hauek gertatzen dira:

      1. Atakaren hasieran, bisitariek, sarri, ez dute erabiltzen bertako langa ¿ireki eta itxi beharko litzatekeena¿, eta ibaiertzetik igarotzen dira, landaredia hondatuz.

      2. Osinera jaisteko bidean, aurreneko zatia erabat higatuta dago.

      3. Ibaiak meandro bat alboratzera jotzen duen tokian, ilargierdi antzeko higadura dago.

      4. Oro har, lurzoruaren han hemenkako higadura dago (tobak eta trabertinoak); bertatik isurketa-urak pasatzean, bidean zehar kurritu eta higadura areagotu egiten da.

         3.6.¿ Atakaren bukaera aldean eta Parkearen mugaraino bidezidor berriak egin dituzte bisitariek, ibairaino hurbildu eta paisajea ikusteko. Zati batean, isurketa-urak goitik behera abiatu eta bidearen erdialdea V eran higatu du.

         3.7.¿ Lalastrako errotaren inguruan bidezidor berriak sortu dira ondoko zelaietara joan ahal izateko.

         3.8.¿ Villamardoneseko irteeran, San Lorenzo bidean, bidezidor berri bat sortu da.

         3.9.¿ Abereek, zoru buztintsua duen bazter batean, zapalketaren eraginez 500 bat metroko inguru istiltsua sortu dute. Hori saihesteko, bisitariek bidezidor berriak egin dituzte bidetik kanpo.

         3.10.¿ Santa Ana bidean, atakara jaisteko azken zatian, bidezidor berriak egin dira, lasterbide moduan erabiltzeko.

   3. ¿ Inpaktuak:

      1.¿ Lehentasuna ematea haraneko gizakien eta abereen kontsumorako ur-hornidurari.

      2.¿ Zuhaitzak eta zuhaiskak egurretarako moztu ez daitezela kontrolatzea. Egurra edo egur-ikatza saltzeko zerbitzua sortzea, barbakoetan erabil dadin.

      3.¿ Azterketa bat egitea, bisitariek fauna-populazioengan sortarazten duten eraginari buruz.

   4. ¿ Dibulgazioa:

      1.¿ Informazioa emango da, bai harrera-lekuan bai Parke Naturalari buruzko foiletoetan, Parkea babesteko arauen beharraz eta zergatiaz.

   3. ¿ Proposamen komenigarriak.

   1. ¿ Bisita-errejimena.

      1.¿ Valderejo Euskal Autonomi Elkartetik kanpo sustatzea, Euskal Herriari buruzko turismo-kanpainetan edo bertako naturgune babestuei buruzkoetan.

      2.¿ Ampoko Hesian informazioa ematea Lalastrako sarbideari buruz.

   2. ¿ Parkeko sarrera:

      1.¿ Parkeari buruzko seinale bi jartzea errepideetan: bata Madril-Irun autobian, Langraitz parean; bestea Bilbao-Zaragoza A-68 autobidean, Komunioiko irteeran.

   3. ¿ Bideak:

      1.¿ Villamardones eta Ribera herrietako sarrerak seinaleztatzea, eraikinak erortzeko dagoen arriskuaz ohartuz.

   4. ¿ Parketxea:

      1.¿ Informazio-foileto bat egitea.

      2.¿ Ordutegia bisitari-kopuruaren arabera egokitzea.

   5. ¿ Zerbitzu berriak.

      1.¿ Jarduerak eskaintzea haranaren behealdean, Lalastra inguruan, bisitariak bertan atxikitzeko eta nonahi sakabana ez daitezen.

      2.¿ Landa-ibilbidea estazio etnografikoetan zehar, herri batetik bestera joanez; horren gaineko interpretazio-foileto bat diseinatzea.

      3.¿ Gidatutako bisitak antolatzea, hilean behin egiteko.

      4.¿ Haraneko kultur eta etnografi ondareari buruzko interpretazio-erakusketa bat sortzea.

      5.¿ Elbarrientzako ibilbide bat diseinatzea eta egitea.

   6. ¿ Dibulgazioa:

      1.¿ Gehien saltzen diren dibulgazio-materialak berriro argitaratzea eta eguneratzea.

      2.¿ Parkearen mapa topografikoa edukiko duen foiletoa diseinatzea eta egitea.

      3.¿ Foiletoan salmenta automatikoa eskainiko duen sistema jartzea Riberan.

   7. ¿ Beste zerbitzu batzuk:

      1.¿ Parkearen Eraginpeko Aldean kanpin, aterpetxe eta/edo nekazalturismoko etxeen modukoak bultzatzea.

   4. ¿ Baldintzapeko proposamenak.

   1. ¿ Parkeko sarrerak:

      1.¿ Ampoko Hesian sarreraren berri ez ematea.

   2. ¿ Aparkalekua:

      1.¿ Erreserbako aparkalekua egokitzea, nagusia gainezka egoten den puntako egun-kopurua nabarmen gehitzen bada.

   3. ¿ Azpiegiturak:

      1.¿ Riberako egitura arkitektoniko tradizionala mantentzea, kanpokoa baztertuz.

   4. ¿ Eraginpeko Aldea:

      1.¿ Eraginpeko Aldeko biztanleak Parkearen kudeaketan txertatzea, bertako jardueren destinatzaile lehentasunezkoak izango direlarik.

      ¿ Beste proposamen batzuk.

      Behin-behineko proposamen esperimentalak sartzen dira hemen, proposamen murriztaileagoak eman baino lehenago.

   1. ¿ Bisita-errejimena:

   1. ¿ Disuasio-neurriak jartzea, badaezpada, bisitarien emana kontrolatzeko. Parkearen Eraginpeko Aldeko hedabideak eta baliabide turistikoak erabil daitezke bisitari-sektore potentzial bat, nolabait, bertaratu ez dadin, batez ere jendetza handia espero diren puntako egunetan.

   2. ¿ Hedabideak erabiltzea, Valderejok neguan eta udan ¿bisitari gutxiko sasoiak¿ dituen natur eta kultur baloreak ezagutarazteko.

   3. ¿ Behin-behineko neurri hauek huts egiten badute, neurri murriztaileak ezarriko dira bisitarien kopurua kontrolatzeko; horrekin batera, beti ere, herritarrei neurri horien beharra eta zergatia ongi azalduko zaie.

   4. ¿ Luze gabe parke natural berriak deklaratuko dira eta beroietan zerbitzu eta azpiegiturak sortuko dira. Hori, berez, kontutan hartu behar den beste disuasio-neurri bat da.»