Ongi etorri Legegunea atarira

Laborantza-unitateen definizioa: araudi hau betetzeko, laborantza-unitatea landutako azalera-unitatea da, non labore bera ereiten den, laborantza-praktika bertsuak erabiliz, ia aldi berean eta titular bakarrak kudeatuta.

Jateko patataren kasuan, lur zati bat edo batzuk izan ditzake, elkarren ondoan egon beharrik gabe ezinbestean, baina ereindako laboreak barietate berekoa izan behar du.

Hazitarako patataren (ikus definizioa) kasuan ere, lur zati bat edo batzuk izan ditzake, baina elkarren ondokoak ezinbestean eta oso-osorik sorta eta barietate bereko patatak ereinda dituztenak.

Tratamendu kimikoen kasuan, materia aktibo berberak erabiliko dira, une berean aplikatuta eta dosi berbera emanda.

Unitatea tratamendu lokalizatua banatzeko beharra dagoen erabakitzea teknikari arduradunaren esku utziko da. Zatitutako laborantza-unitateetan, produktuaren trazabilitatea mantenduko da zati bakoitzean. Kutsadura kimiko gurutzatua sortzeko arriskua baldin badago, tratamendua etenda izateko epea errespetatu beharko da laborantza-unitate osoan.

Erabilitako metodo eta produktuak: biltegia eta materiala bi aldiz desinfektatzea gomendatzen da: lehendabizi, biltegiratzea amaitzen denean eta, hurrena, hurrengo uzta bildu baino pixka bat lehenago.

Ureztatze-teknika: debekatuta dago erruz ureztatzea.

Lurraren egitura: lurzoru limo hareatsuak aukeratzea gomendatzen da.

Laboreak txandatzeko programa:

1. Lugorri utzita edo solanazeo ez diren landareak erabilita txandakatu behar da, eta patata, gehienez ere, hiru ziklotik behin landatuko da.

2. Debekatuta dago patataren aurretik erremolatxa landatzea.

3. Txandaketa-aldietan gomendatzen da zenbait urtetarako laborerik ez landatzea.

4. Zerealak eta barazkiak patataren aurretik landatzea gomendatzen da.

Laboreen unea eta intentsitatea: ez da ildo-bizkarrik edo mesetarik egingo, gehienez ere erein baino 2 hilabete lehenagora arte, baldin eta lursailaren malda % 12 edo handiagoa bada.

Egitura eta lurrotza: lursail astunetan, lurra landu ondoren neguan makinarik ez pasatzea gomendatzen da.

Drainatzea eta aireztatzea: drainatze ona izatea gomendatzen da, sustrai-asfixiaren arazorik ez izateko.

Sakonera erabilgarria:

1. 60 cm-tik gorako sakonera erabilgarria izatea gomendatzen da.

2. Materia organikoa erabilita hondoa kentzea gomendatzen da, materia organikoa % 1-2 izan arte 25 cm-ko sakonera.

Jatorria eta kalitatea:

1. Gutxieneko baldintza da material egiaztatua eta dagokion pasaporte edo/eta egiaztagiri fitosanitarioa duen materiala erabiltzea.

2. Tuberkulu osoak erabiltzea gomendatzen da, ez hondatuak, izoztuak, kolpatuak edo kimu luzedunak, eta ereiteko neurri berekoak.

Birosiaren kontrola hazitarako patatan:

1. Birosiaren analisiak egitea gomendatzen da.

2. Komeni da ez ereitea, birosia % 4tik gorakoa bada.

Tratamenduak:

1. Hazitarako patata landatzeko, afidoen aurkako tratamenduak egin behar dira erein aurretik. Landatze-prozesuaren ardura duen teknikariari egoki iruditzen bazaio, hazi bidez transmititutako onddoen aurkako tratamendua ere emango zaio, bai hazitarako patatari bai jateko patatari.

2. Debekatuta dago tuberkuluei lidikoetan sartuta tratamenduak egitea.

Aldez aurretik ernetzea:

1. Tuberkuluak aldez aurretik ernetzea gomendatzen da, landarea azkarrago garatzeko.

2. Gomendatzen da aldez aurretik erne ez den hazia pixkanaka-pixkanaka berotzea, erein aurretik.

Kontserbazio-baldintzak: tuberkuluak giro lehor, fresko eta ongi aireztatuetan kontserbatzea gomendatzen da, haziak epe labur edo ertainetan (hilabetetik gora) gorde daitezkeen giroan.

Ereiteko eta landatzeko sakonera eta dentsitateak:

1. Ereite-dentsitatea 40.000 landare/ha dela landatzea gomendatzen da.

2. 15 cm inguruko sakoneran ereitea gomendatzen da, ez sakonegi ez azalean.

   6. Ereiteko makina motak: ez da erabili behar tuberkuluetan zauriak eragiten dituzten ereiteko makinak (ereiteko makina arantzadunak eta abar).

   7. Ebakitzeko tresnak desinfektatzea: ereiteko materialean ebaketak egitea beharrezkoa bada, ebakitzeko tresnak desinfektatu egin behar dira, gutxienez lote-aldaketa bakoitzean, % 10ean lixiba jarrita edo elikagaigintzan erabiltzeko baimendutako bestelako desinfektatzaileak erabilita.

   8. Sortak nahastea: ez dira patata-sortak nahastu behar haziak prestatzeko lanetan edo ereiterakoan.

Uzta bildu aurretik: ezin da ongarritu uzta bildu aurreko 15 egunetan.

Gehienez onartutako mugak:

1. Ekarpen nitrogenatua guztira, gehienez ere, 5 UFN/Tm izango da jateko patatan eta 4 UFN/Tm hazitarako patatan. Kontuan izango dira kutsatzeko arriskuan daudela deklaratutako guneak.

2. Ekarpen nitrogenatuak gehienez ere 3,5 UFN/Tm izatea gomendatzen da.

Animalia-jatorriko ongarrien gehienezko erabilera: Debekatuta dago urtean animalia-jatorriko ongarria 40 Tm/ha baino gehiago erabiltzea.

Materia organikoaren mailak lurzoruan: materia organikoa aplikatzea gomendatzen da, maila egokira iritsi arte; alegia, materia organikoa % 1-2 izan arte.

Herbizida aukeratzea:

4. Larrialdiak izan ostean, salbuespenez baino ez da erabiliko herbizida-tratamendurik, eta teknikoki justifikatuta dagoenean baino ez.

Herbizidak erabiltzea:

1. Herbizidak lainoztatu behar dira, gehienez ere 60 zm-ko distantziatik.

2. Komeni da herbizida-tratamenduak eginak dauden ildo-bizkarretan botatzea, eta gutxienez 10 egun itxaron beharko da egin berri diren ildo-bizkarretan botatzeko.

Formula gomendatuak: tratamenduaren lehenengo aukera gisa I. eranskinean gomendatzen diren irizpideak eta metodoak betetzen dituzten formulak erabili behar dira, salbu eta laborantzaren ardura duen teknikariak beste aukera batzuk erabiltzea justifikatzen badu.

Bilketaren baldintzak:

1. Tuberkuluak ez dira kolpatu behar: ez sustraitik ateratzean, ez biltzean, ezta atoietan eta zakuetan garraiatzean ere.

2. Komeni da makinaren abiadura moteltzea eta patatak ez erortzea oso altuera handitik kontainerretara, tuberkuluen kalte fisikoak leuntze aldera.

3. Komeni da patatak atoi babestu batean garraiatzea eta kontuz ibilita, albait kolpe gutxien jaso dezaten.

   4. Produktu bideraezina: ezinbestekoa da biltzea.

Produktua gordetzeko gomendioak:

1. Gordetzeko tratamenduak: tratamendu antigerminanteak eginez gero, laborantzaren ardura duen teknikariak gomendatzen dituen produktuak erabili behar dira.

2. Patata-pilen altuera: debekatuta dago tuberkuluak solte biltegiratzen direnean 3 metrotik gorako pilak egitea, aireztatze-sistema artifiziala izan ezean, halakoetan, 4 metroraino heldu ahalko baitira tuberkulu-piloak.

3. Argiztapena: bilketaguneen argiztapena arautu behar da premien arabera.

4. Lurra kentzea: komeni da patatei atxikita izaten duten lurra kentzea, biltegiratu aurretik.

5. Aireztapena: komeni da patata-sorta aireztatzea, patatak heze edo lurra atxikita dutela heltzen direnean.

6. Tenperatura jaistea: komeni da tenperatura pixkana-pixkanaka jaistea, patata-pilan sartzen den airea gehienez ere pila bera baino 2 ºC hotzago egon dadin.

7. Tenperatura kontrolatzea: komeni da biltegiratze-tenperatura errespetatzea eta erregistratzea, patata zertarako erabiliko den kontuan hartuta (6-8º Ctan jateko patata; 8-10º C eraldaketako patata; eta hazitarako patata inoiz ez 1º Ctik behera). Ez jaitsi tenperatura egunean 1º C baino gehiago.

8. Hezetasuna: komeni da % 85a eta 90a bitarteko hezetasunari eustea tuberkuluak biltegiratuta dauden bitartean.

   XII KAPITULUA

   HONDAKINAK KUDEATZEA

   Arau orokorra aplikatzekoa denean, hantxe azaldutako guztia beteko da.

   XIII KAPITULUA

   USTIAPEN-KOADERNOA

   Arau orokorrean ezarritakoaz gain, ondorengo hau beteko da:

Oharrak:

Laborantza-unitatea: laborantza-unitatea, identifikazio-kodea (katastro-erreferentzietan aipatzen diren kode berberak), laborantza-unitatearen guztizko azalera, aurretiko laborantza, barietatea, plantazio-dentsitatea, ereite-data, haziaren identifikazioa.

Hazia eta ereitea: laborantza-unitatea, data, barietatea, haziaren identifikazioa (etiketako ziurtagiriak, sorta-zenbakia azalduta).

Praktika kulturalak: laborantza-unitatea, data, egindako lanen deskripzioa (lanaren sakontasuna, eta abar).

Ongarritzea: laborantza-unitatea, data, ongarri-mota (osagaiak), dosia, egoera fenologikoa, aplikatzeko modua, garapen-egoera, izena eta langilearen sinadura.

Ureztatzeko sistema: laborantza-unitatea, uraren jatorria, instalazioaren deskribapena (sistema-mota, igorleak, bolumen-kontrola, eta abar).

Fauna onuragarria: laborantza-unitatea, fauna onuragarria eta izurritea.

Gomendio teknikoa: laborantza-unitatea, data, oharrak, preskripzioa, dosiak, segurtasun-epea, teknikariaren sinadura.

Belar txarren kontrol kimikoa: laborantza-unitatea, data, produktu komertziala, substantzia aktiboa, dosia, preskripzio teknikoa, izena eta langilearen sinadura.

Izurriteen eta gaixotasunen kontrol kimikoa: aurrekoa bezalakoa, segurtasun-epea barne, eta, horrez gain, tratamenduaren justifikazioa (esku hartzeko irizpideak, tratamenduaren atalaseak, monitorizazioa, eta abar).

Bilketa: laborantza-unitatea, sasiak txikitzeko eta bilketa egiteko datak, baldintzak eta produkzioa.

Eragilearen adierazpena: eguna, izena eta izenpea.

Garbiketa- eta desinfekzio-plana (GD plana): komeni da biltegia eta materiala bi aldiz desinfektatzea: lehenengo aldiz patatak biltegiratu ostean eta bigarrenez hurrengo uzta jaso aurretik.

Produktua gordetzeko gomendioak:

1. Gordetzeko tratamenduak: tratamendu antigerminanteak eginez gero, laborantzaren ardura duen teknikariak gomendatzen dituen produktuak erabili behar dira.

2. Patata-pilaren altuera: debekatuta dago tuberkuluak solte biltzen direnean 3 metrotik gorako pilak egitea, aireztatze-sistema artifiziala izan ezean, halakoetan, 4 metroraino heldu ahalko baitira tuberkulu-piloak.

3. Argiztapena: bilketaguneen argiztapena arautu behar da premien arabera.

4. Lurra kentzea: komeni da patatei atxikita izaten duten lurra kentzea, biltegiratu aurretik.

5. Ventilación: komeni da patata-sorta aireztatzea, patatak heze edo lurra atxikita dutela heltzen direnean.

6. Tenperatura gutxitzea: komeni da tenperatura pixkana-pixkanaka gutxitzea, patata-pilan sartzen den airea gehienez ere pila bera baino 2º C hotzago egon dadin.

7. Tenperatura kontrolatzea: komeni da biltegiratze-tenperatura errespetatzea eta erregistratzea, patata zertarako erabiliko den kontuan hartuta (6-8º Ctan jateko patata; 8-10º Ctan eraldatzeko patata; eta hazitarako patata inoiz ez 1º Ctik behera). Egunero tenperatura 1º C baino gehiago ez gutxitzea.

8. Hezetasuna: komeni da % 85a eta 90a bitarteko hezetasunari eustea tuberkuluak biltegiratuta dauden bitartean.

   XV KAPITULUA

   PRODUKTU FITOSANITARIOEN HONDAKINEN KONTROLA

   Arau orokorra aplikatzekoa denean, hantxe azaldutako guztia beteko da.