Ongi etorri Legegunea atarira

Munduko ekonomia bigarren mundu gerraz gero izan den krisirik handienean dago sartuta. Ia herrialde garatu guztiak ari dira BPGan aldaketa-tasa negatiboak nozitzen. Egoera honetan, Euskal Autonomia Erkidegoa ere atzeraldi ekonomikoan dago sartuta: urte arteko tasa % 3,6 erori da bigarren hiruhilekoan zehar, industria-sektorean eta eraikuntzan ere beherakada garrantzitsuak izan dira, eta zerbitzuak lehen aldiz sartu dira tasa negatiboetan. Egoera horrekin batera gertatu da kontsumoaren eta inbertsioaren beherakada, biak izaki ezinbesteko osagaiak ekonomia bere oneratzeko. Horrela bada, ekonomiaren ahuleziak eragin zuzen-zuzena izan du Euskal Autonomia Erkidegoko enpleguan, eta hurrenez hurrengo hirugarren hiruhilekoa da hau enplegua gutxitzen dela, oraingo honetan urte arteko % 4ko tasako erritmoan, eta aurreko hiruhilekoan baino % 0,7 gehiago.

Egoera zail honetan, Eusko Jaurlaritzari dagokio eskaera agregatua indarrez susperraraztea, nazioarteko erakunde garrantzitsuenek egindako proposamenekin eta Espainiako Gobernuak eta gure inguruko gobernu gehienek garatutako proposamenekin bat etorriz. Baina, era berean, politika ekonomiko hau ondorio larriak eragiten ari da aurrekontu publikoetan, hala gastuak gehituz nola diru-sarrerak gutxituz. Euskal Autonomia Erkidegoaren kasuan, 2009ko lehenbiziko zazpi hilabeteetan, % 23,9 gutxiago bildu da tributu hitzartuen bidez, eta, hori, gure artean inoiz ezagutu ez den bezalako beherakada da. Hala, ekitaldi amaierarako aurreikuspena da beherakada % 20 ingurukoa izango dela, eta, horren arabera, zerga bidez bildutakoak BPGan izango duen pisua 6 ehuneko gutxituko da bi urtean.

Nolanahi ere, gastu publikoaren joera kontrakoa da; krisi ekonomikoko garaietan, gastu soziala itzelez hazten da, eta, gainera, beharrezkoa izaten da jarduera ekonomikoa sustatzeko politika berriak abiaraztea, eta horrek gastu publikoa gehitzea ekarri ohi du berriro. Horixe gertatu da Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontuekin: aurrekontu-ekitaldi honetan, krisiaren kontra egiteko neurri-sorta handi bat abiarazi dugu, hala arlo sozialean nola jarduera ekonomikoa sustatzeko arloan, eta murriztu egin dugu gastua, hain beharrezko irizten ez genien gai batzuetan.

Aurrekontu-politikaren orientazio berri honek bost ardatz estrategiko ditu:

Ekonomia- eta enpresa-jarduera sustatzea, proiektu bakar bat ere gera ez dadin, den arlokoa dela, finan-tzaketa-ezagatik gauzatu gabe, etorkizun onekoa eta fidagarria bada.

Oinarrizko kapital publikoaren stocka hobetzeko inbertsioak egitea, ekonomia-jarduera eta enplegua sustatzeko, aldi berean.

Laneratzeko sistema bat finkatzea, mendekotasun-sistemarekin eta enplegu-sistemarekin bat, enplega-rritasunik handiena eragiteko eta laneratzeko arazo gehien dituzten taldeei arreta berezia emateko.

I + G + b arloari laguntza irmoa ematea, bai eta gure zientzia- eta teknologia-sistemari ere, gure ekonomiaren etorkizuneko oinarri gisa.

Eta, orobat, gure oinarrizko zerbitzuak atxikitzea eta garatzea, alegia, osasuna, hezkuntza, gizarte-laguntza, herritarren segurtasuna eta justizia.

Hala ere, krisia hain da larria, politika publiko hauekin egindako ahalegina ez baita oraindik aski, eta, hala, gobernuak uste du eutsi egin behar zaiela politika publiko horiei, orain arte izan dituzten ondorio positiboak ikusirik. Hala bada, krisiaren kontra egiteko neurri berezi berriak proposatzen ditugu hemen, 389,66 milioi euro artekoak, eta, horietatik, 214,63 milioi inbertsio-gastuak izango dira, lege honen eranskinean ageri den bezala. Neurri horiek enplegua sortzeko dira batez ere, bai eta laneratzea eta gizarteratzea sustatzeko, azpiegitura publikoen eraikuntza bizkortzeko, ekonomia- eta enpresa-jarduera sustatzeko, I + G + b arloa eta nazioarteratzea sustatzeko eta oinarrizko zerbitzuak ekipamenduz hornitzeko. Neurri horietako batzuk kreditu soberakinen bitartez gauzatuko dira, dagozkien egokitzapenak eginez, eta, beste batzuetarako, hala nola kapital-eragiketekin lotutakoetarako, lege bat onartu nahi dugu kreditu gehigarrietarako baimena emateko, Euskadiko Aurrekontu Erregimenaren Legearen Testu Bateginaren 94. artikuluan xedatzen denez. Hala bada, arau honetako 93. artikuluan horretarako eskatzen diren baldintzak betetzen dira: hala nola egungo aurrekontuetan izendatutako diru-partidak aski ez izatea, eta aurrekontuetan aldaketak egiteko lege-araubidearen bidez ezin beharrizan horiei erantzutea.

Legeak aukera ematen du, politika publiko horien esparruan, Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioak eman ditzakeen abalen zenbatekoaren muga gehitzeko, enpresen jarduera sustatzearren; zenbateko horren muga berria 200 milioi eurokoa izango da.

Kreditu gehigarriak zorpetze-eragiketen bidez finantzatuko dira, autonomia-estatutuaren 45.1 artikuluan xedatutakoaren bat etorriz; eragiketa horien bitartez diru-sarreretan izango den aldea berdindu nahi dugu, alegia, aurrekontuetan aurreikusitako diru-sarreren (bereziki tributu hitzartuetatik datozenen) eta diru-sarrera horien egiazko gauzatzearen artean izango dena. Zehatzago esateko, beharrezko deritzogu urteko zorpetze-muga handitzeari, gutxi gorabehera 1.050 milioi euro inguruko kopuru batera arte, hala kreditu gehigarriak finantzatzeko nola diru-sarreren benetako eboluziarekiko aldea doitzeko.

Finantzaketa zorpetze-eragiketen kontura izango da, eta, beraz, gehitu egingo dugu indarrean dagoen aurrekontu-legeak eragiketa horietarako ezartzen duen muga; hori ez da eragozpen izango muga hori diru-sarreren benetako eboluzioaren arabera berrikusteko; kontuan izanik zein nabarmenki gutxitu den lurralde historikoetako foru-diputazioek kudeatutako tributuen bidez bildutakoa, eta hori izanik Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontuen finantzaketarako iturri nagusia, muga hori 1.350 milioi eurokoa izango da; horretarako, 1.050 milioi eurotan gehituko beharko litzateke kreditu gehigarrien eta diru-sarreren desbideratzeen finantzaketarako egun ezarritako muga.

Autonomia-erkidegoak zorpetze hori bere gain hartzea arrazoizkoa da, Euskal Autonomia Erkide-goak kredituen arloan duen sailkapena (rating) kontuan hartuta, hiru kalifikazio-agentzia ezagunenek eman ohi duten kalifikazioetan handiena, hain zuzen. Era berean, zor biziaren saldoa BPGaren % 1,3koa izango da 2009ko lehenbiziko hiruhilekoan, Espainiako autonomia-erkidego guztietan ehunekorik txikiena. Finantza- eta kaudimen-egoera eroso hau, EAEko administrazioak bere aurrekontu-politikak kontrolatzeko eta kudeatzeko orduan duen ohiko irudi ona, Euskal Autonomia Erkidegoaren zor publikoak merkatuetan duen presentzia urria, eta, horrekin batera, Europar Batasuneko kide izatea, hori guztia tarteko, aski erraz kokatu ahal izango dugu zor publikoa merkatuan; izan ere, merkatuaren egoerarik onena hautatuko dugu horretarako, eta epe ertain eta luzean aurrekontu-egonkortasuneko egoerarekin hobekien egokitzen diren amortizazio-epeen arabera egingo da zorpetzea.

Euskal Autonomia Erkidegoaren 2009ko Aurrekontu Orokorrak onartzen dituen abenduaren 29ko 19/2008 Legearen 18.3 artikulua Euskal Autonomia Erkidegoko Aurrekontu Erregimenaren Legearen Testu Bateginaren 70. artikuluaren babesean sortutako programa berriei aplikatuko zaie, betiere krisiaren kontra egiteko badira, bai eta programa horiek sortzeko kredituei ere.

Lehenengoa. Garatzea eta gauzatzea.

1. Baimena ematen zaio gobernuari, lege hau garatzeko eta betearazteko behar diren xedapenak eman ditzan, Ekonomia eta Ogasun Sailak proposatuta.

2. Baimena ematen zaio Ekonomia eta Ogasun Sailari, Euskal Autonomia Erkidegoaren sektore publikoa osatzen duten erakundeen aurrekontuetan diru-sarreren egoerak eta gastuen egoerak lege honetan ezarritako xedapenen arabera egokitzeko behar diren aldaketa eta egokitze teknikoak egin ditzan, eta behar diren programa, atal, zerbitzu eta kontzeptuak sor ditzan.

   Bigarrena. Indarrean sartzea.

   Lege hau Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu eta biharamunean jarriko da indarrean.

   Beraz, lege honi men egiteko eta men eginarazteko agintzen diet, norbanako zein agintari direla, Euskadiko herritar guztiei.

   Vitoria-Gasteiz, 2009ko urriaren 8a.

   Lehendakaria,

   FRANCISCO JAVIER LÓPEZ ÁLVAREZ.

   PRESAKO AURREKONTU-NEURRIEI BURUZKO URRIAREN 8KO 1/2009 LEGEAREN ERANSKINA

   Guztira

   Aparteko funtsa, Azpiegiturak 75,70

   Aparteko Funtsa, Herri-Lanak 37,70

   Aparteko Funtsa, Enpresentzako Laguntza 53,38

   Aparteko Funtsa, Eraginkortasun Energetikoa 15,35

   Aparteko Funtsa, Berrikuntza eta Ikerketa 15,00

   Aparteko Funtsa, Merkataritzarako Laguntzak eta beste batzuk 2,50

   Aparteko Funtsa, Udalentzako Laguntzak 15,00

   Inbertsioa guztira + Euskadi 09 214,63

   APARTEKO FUNTSA ZENBATEKOA SAILA

   AZPIEGITURAK

   Bilboko metroa, 4. linea 0,50 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Bilboko metroa, 3. linea 7,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Karakateko baztergunea 2,90 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Azitain-Electrociclos bikoizketa 3,50 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Eibarko geltokia eraberritzea 0,20 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Ardantzako geltokia estaltzea 2,10 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Oikinako baztergunea 3,60 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Araso kotxetegi eta tailerrak 30,80 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Lasarte-Errekalde bikoizketa 11,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Pasaguneak Loiolako lubetan + Anoeta eraberritzea 3,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Tranbia transbordadorea Leioako EHUren kanpusera 5,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Gasteiz-Abetxuko tranbia 5,80 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Gasteizko trenbidea lurperatzea 0,20 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Bideragarritasun-azterketa eta eraberritzea, Arangoitiko igogailua 0,1 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   AZPIEGITUREN FUNTSA, GUZTIRA 75,70

   HERRI-LANAK

   Bilbo Eskuinaldeko Ospitalea (1. fasea) 20,00 Osasun eta Kontsumo Saila

   Vitoria-Gasteizko ospitale berria 0,50 Osasun eta Kontsumo Saila

   Fadurako (Getxo) Kirol Teknifikazio Zentroko estalkiak konpontzea 0,20 Kultura Saila

   Villareal-Legutianoko tosta mugikorreko arraunketako estropada-eremua birgaitzea 0,30 Kultura Saila

   Vitoria-Gasteizko Merkatu Plaza birgaitzea 1,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Vitoria-Gasteizko hiri zaharra birgaitzea 9,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   Hornidurako lan hidraulikoak Sobronen 2,00 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   Gobela ibaia bideratzea 3,00 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   Alokairuko apartamenduen proiektuak 1,70 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   HERRI-LANEN FUNTSA, GUZTIRA 37,70

   ENPRESENTZAKO LAGUNTZA

   Gauzatu 11,90 Industria eta Berrikuntza Saila

   Bideratu 4,60 Industria eta Berrikuntza Saila

   Ezten (partaidetza-kredituak) 10,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Enpresa-garapena 2,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Makina-erremintaren Renove Plana 5,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   SIREA 1,50 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   ARBI 2,40 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   ARASUR 0,55 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   NFS 4,80 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   Arabako patata ereiteko, biltzeko eta biltegiratzeko proiektu pilotua 0,13 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   Eibar-Tekniker 2,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Hernaniko Industrialdea 3,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Vitoria Industrial Air Park - VIAP 5,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Kanpezuko Industrialdea 0,50 Industria eta Berrikuntza Saila

   ENPRESENTZAKO LAGUNTZAREN FUNTSA, GUZTIRA 53,38

   ERAGINKORTASUN ENERGETIKOA

   Leihoetarako Renove Plana 6,60 Industria eta Berrikuntza Saila

   Etxetresna elektrikoetarako Renove Plana 4,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Galdaretarako Renove Plana 0,50 Industria eta Berrikuntza Saila

   Argiteria publikorako Renove Plana 1,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Energia berriztagarrien sustapena 1,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Eraginkortasun energetikoan inbertitzea, EVE planaren arabera, EAEko ikastetxeetan 2,00 Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

   Aurrezpen energetiko handiko turismoetarako Renove Plana 0,25 Industria eta Berrikuntza Saila

   ERAGINKORTASUN ENERGETIKOAREN FUNTSA, GUZTIRA 15,35

   BERRIKUNTZA ETA IKERKETA

   Intekberri 8,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Etorgai Ikerketa Estrategiko Industriala 3,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Etortek 3,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Hezkuntza-edukiko software librea sortzearen sustapena 1,00 Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

   BERRIKUNTZA ETA IKERKETAREN FUNTSA, GUZTIRA 15,00

   MERKATARITZARAKO LAGUNTZAK ETA BESTE BATZUK

   Altzarietarako Renove Plana 2,00 Industria eta Berrikuntza Saila

   Esnearen zuzeneko saltokiak 0,50 Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

   TOTAL FONDO AYUDAS AL COMERCIO Y OTROS 2,50

   UDALETARAKO APARTEKO FUNTSA

   Hiri Berri 15,00 Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila

   UDALETARAKO APARTEKO FUNTSA, GUZTIRA 15,00

   JARDUERAK, GUZTIRA 214,63